6. Mit represjonowanego przez komunistów

Nad koncepcją ,,ochrony operacyjnej" Wałęsy i ,,Solidarności" czuwał Wydział
III Departamentu III ,,A", na którego czele stał płk Władysław Kuca. Był to
specjalny zespół funkcjonariuszy SB, cieszący się szerokimi kompetencjami
oraz wsparciem kierownictwa resortu i partii, zajmujący się ruchem
,,Solidarności". W sporze z całą wewnątrzzwiązkową opozycją partia i
bezpieka stanęły murem za Wałęsą. Z entuzjazmem przyjmowano w MSW próby
wyeliminowania przez Wałęsę niepokornych działaczy z ,,Solidarności": ,,Na
skutek powstałych różnic poglądów w łonie MKZ Gdańsk, jego przewodniczący
Lech Wałęsa dąży obecnie do uzdrowienia zaistniałej sytuacji, mając główny
cel wyeliminowanie z grona MKZ ludzi nieukładnych, którzy nie podporządkują
się w działaniu jego kierownictwu - czytamy w raporcie Departamentu III >>A<<
ze stycznia 1981 r."

Miesiąc później gotowy był już plan działania SB na wypadek podjęcia próby
pozbawienia Wałęsy funkcji przewodniczącego Krajowej Komisji
Porozumiewawczej NSZZ ,,Solidarność". 21 lutego 1981 r. Wydział III
Departamentu III ,,A" MSW opracował Koncepcję przygotowania i realizacji
działań na przypadek wykonania zamiaru eliminacji Lecha Wałęsy z
przewodniczącego KKP NSZZ ,,Solidarność" przez KSS KOR i elementy
ekstremistyczne. Plan MSW zakładał ,,podjęcie szeregu działań obronnych i
ofensywnych" chroniących Wałęsę, gdyby większość przedstawicieli władz
regionalnych NSZZ ,,Solidarność" zadecydowała o wyborze nowego szefa KKP.
Wśród różnego typu przedsięwzięć operacyjnych zakładano m.in. opublikowanie
przez Polską Agencję Prasową oświadczenia ,,zawierającego tło i przyczyny
odsunięcia Lecha Wałęsy ze stanowiska przewodniczącego KKP przez KSS KOR".
Departament IV MSW miał też sprowokować Episkopat Polski do wydania listu w
obronie Wałęsy. A rzecznik prasowy rządu miał ogłosić komunikat, ,,w treści
którego wyrażony byłby szczery żal z powodu odejścia Lecha Wałęsy ze
stanowiska przewodniczącego Krajowej Komisji Porozumiewawczej". Natomiast
dzięki wytypowanym dziennikarzom radia i telewizji zamierzano
,,przeprowadzać wywiady z robotnikami dużych zakładów przemysłowych,
opowiadających się za powrotem L[echa] Wałęsy i natychmiast je publikować".
Ponadto planowano również opracować ulotki tłumaczące rolę KOR w
wyeliminowaniu Wałęsy, które powinny być ,,rozkolportowane w miejscach
publicznych miast wojewódzkich i w dużych zakładach pracy, siłami własnymi
SB, po zdjęciu Wałęsy". Szczególną rolę przewidziano dla osobowych źródeł
informacji:

    ,,- Wszystkie piony operacyjne uruchomią w trybie natychmiastowym sieć
osobowych źródeł informacji, zlecając im zadanie wywołania i podtrzymania w
miejscach pracy dyskusji na temat odwołania Wałęsy oraz inspirowania innych
osób do zadawania pytań działaczom >>Solidarności<< - kto i w czyim interesie
doprowadził do zdjęcia wymienionego oraz żądanie przywrócenia Wałęsie
władzy; - Wytypowana sieć winna w trakcie dyskusji, wskazywać na KSS KOR i
osobiście Jacka Kuronia jako sprawców >>wykończenia<< Wałęsy; - Zmasowane
działania poprzez osobowe źródła informacji i w drodze ulotkowej winny
wywołać powstanie >>powszechnej obrony<< Wałęsy i potępienie KSS KOR". W akcję obrony Wałęsy planowano też włączyć piony wywiadu i kontrwywiadu,
które miały inspirować ,,korespondentów zachodnich do obrony Wałęsy i
wskazywania na KSS KOR jako sprawcę >>przewrotu<<" oraz spowodować
,,nadsyłanie z krajów zachodnich, od licznej Polonii listów w obronie
Wałęsy, kierowanych do MKZ dużych zakładów pracy i KKP". Ostatnim etapem
działania miał być ,,generalny atak na przeciwników Wałęsy - doprowadzenie
do ich kompromitacji, izolacji i odsunięcie od wpływów w >>Solidarności<<. W
tym celu należy użyć sieci TW oraz inspirować ogniwa >>Solidarności<< i
działaczy w dużych zakładach przemysłowych, które poprzednio występowały w
obronie Wałęsy".

Wałęsa sam podjął działania zbieżne z wytycznymi MSW. Podczas swojego
pierwszego spotkania z Wojciechem Jaruzelskim w dniu 10 marca 1981 r.
obiecał, że ,,Solidarność" wróci do swoich czysto związkowych funkcji, a on
osobiście ograniczy działalność Kuronia i Michnika. Dość szokujące kulisy
składanych wówczas obietnic opisał w swoim dzienniku Mieczysław F.
Rakowski:

    ,,Wałęsa z reguły wywody premiera kwitował stwierdzeniem >>tak jest,
panie generale<<. Mówił, że ukróci antyradzieckie wyskoki. >>Ja zrobię
porządek z tymi misiami<<". Wałęsa był w tej postawie konsekwentny. Już dwa dni później, w poufnej
rozmowie telefonicznej ze Stanisławem Cioskiem, Wałęsa miał powrócić do
ustaleń z Jaruzelskim z 10 marca 1981 r. Znany z lat siedemdziesiątych
opiekun i kontroler Wałęsy - mjr Czesław Wojtalik, w szyfrogramie do MSW z
12 marca 1981 r. pisał:

    ,,Lech Wałęsa zwrócił się telefonicznie z prośbą do ministra
(przypuszczalnie Stanisława Cioska) o przekazanie premierowi W[ojciechowi]
Jaruzelskiemu, że Jacek Kuroń nie będzie w przyszłości jeździł po kraju i
uczestniczył w różnego rodzaju wiecach i spotkaniach. (...) W sprawie
drugiego tematu, jaki Lech Wałęsa poruszył w rozmowie z premierem
dotyczącej rozwiązania KSS KOR, stwierdził on, że temat ten będzie
poruszany na spotkaniu za miesiąc, podczas którego będzie dążył do
rozwiązania tej organizac