biology of gender i wiążącej się z nim teorii Johna Moneya. Rozpatrywanie jego myśli w kontekście gender i gender studies jest o tyle istotne, iż bardzo często odwołują się do niej konserwatywni przeciwnicy gender. Wskazują oni bardzo często na istnienie relacji wynikania między koncepcjami amerykańskiego psychologa i teorią powstałą w środowiskach II fali feminizmu. Trzeba jednak zdecydowanie zaznaczyć, że w żadnej z czytanych przeze mnie prac teoretyków gender nie znalazłem bezpośredniego odwołania do jego teorii. Trudno zatem ocenić, czy zachodzi tu faktyczny związek, nawet jeśli niektórzy wskazują go jako jednego z ojców terminu gender role, czyli ról płciowych.



Manifestacja feministek w Detroit, 26 sierpnia 1970 roku (fot. Warren K. Leffler, obecnie w zbiorach Biblioteki Kongresu USA, domena publiczna)



Doktor Money nie zapisał się chlubnie na kartach historii. Mniej więcej w tym samym czasie, w którym w środowiskach feministycznych rodziło się women's studies, Money opublikował pracę Man & Woman, Boy & Girl, w której argumentował na podstawie swoich badań, że płeć biologiczna nie odgrywa roli w kształtowaniu się płci społecznej i tę pierwszą można dowolnie formować przy pomocy różnych zabiegów.



Najwięcej kontrowersji wzbudził przypadek Davida (urodzonego jako Bruce) Reimera. On i jego brat bliźniak urodzili się 1968 roku. W wyniku źle przeprowadzonej operacji chłopiec został okaleczony i jego rodzice zdecydowali się (razem z lekarzami) na amputację członka. Następnie za namową Moneya zgodzili się na zmianę płci chłopca, ponieważ lekarz utrzymywał, że seksualności można się nauczyć, a mówiąc dokładniej, że kształtuje się ona do trzeciego roku życia.



Jednak eksperyment Moneya nie powiódł się. Bruce, pomimo chirurgicznej zmiany płci i terapii hormonalnej, popadł w depresję. Już jako dorosły człowiek zdecydował się na ponowną zmianę płci i przyjął imię David. Przez wiele lat musiał się leczyć psychiatrycznie, aż w końcu w 2004 roku popełnił samobójstwo.



Jak teoria biology of gender Moneya ma się do szeroko używanego również przez środowiska feministyczne terminu gender? Odpowiedź, jak już wspomniano, nie jest łatwa. W przypadku radykalnych teorii gender można spotkać tezy tożsame z koncepcjami amerykańskiego psychologa. Twierdzenia o tym, że płeć kulturowa jest całkowicie oderwana od płci biologicznej. Brakuje również jednoznacznego odcięcia się od koncepcji amerykańskiego psychologa czy też jakiegokolwiek ustosunkowania się do niej. Z drugiej strony w większość tekstów o gender próżno szukać aż tak radykalnych stwierdzeń.