Czy wiesz że, największy pomnik w nowojorskim Central Park to pomnika Władysława Jagiełły?
 https://www.pinterest.com/walkaboutnewyor/central-park-king-wladyslaw-monument/
 Pomnik polskiego króla stoi w centrum nowojorskiej metropolii już od 1945
roku, oglądany codziennie przez tysiące mieszkańców miasta i turystów. Jak
jednak rzeźba znalazła się w tak prestiżowym miejscu?

Polskie podręczniki historii poświęcają bardzo dużo miejsca Władysławowi
Jagielle. Wielki książę litewski oraz król polski jest symbolem początku
epoki, w której Rzeczpospolita Obojga Narodów wyrosła na jedno z
najsilniejszych państw ówczesnego świata. Współcześnie Jagiełło dobrze się
kojarzy z bardziej prozaicznych przyczyn - jego portret został bowiem
umieszczony przez Narodowy Bank Polski na banknocie stuzłotowym.

Jagiełło był nośnym symbolem również dla przedwojennej polskiej dyplomacji.
Polski król, który zwyciężył niemiecki zakon rycerski w jednej z
największych średniowiecznych bitew, uosobienie dawnej potęgi państwa
polskiego, miał witać gości polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w
Nowym Jorku. Rzeźbę stworzył jeden z najlepszych przedwojennych polskich
rzeźbiarzy, Stanisław Kazimierz Ostrowski, autor projektu Grobu Nieznanego
Żołnierza w Warszawie.

Wystawa Światowa w Nowym Jorku została otwarta przez prezydenta USA
Franklina Delano Roosevelta 30 kwietnia 1939 roku na Flushing Meadows w
dzielnicy Queens. Ówczesny ambasador Polski w Stanach Zjednoczonych hrabia
Jerzy Potocki oraz konsul generalny RP w Nowym Jorku hrabia Sylwester
Gruszka otworzyli polski pawilon kilka dni później - w 148. rocznicę
uchwalenia Konstytucji 3 maja. Niestety, państwo polskie w roku 1939 musiało szybko przejść od
prezentowania swojej wspaniałej historii i dobrze rozwijającej się
gospodarki do walki o przetrwanie. W kilka miesięcy po otwarciu Wystawy
Światowej hitlerowskie Niemcy oraz Związek Sowiecki zaatakowały Polskę. Upadek II Rzeczypospolitej spowodował, iż personel polskiego pawilonu,
podobnie jak większość polskich dyplomatów, nie mógł powrócić do kraju.
Znaczna część ekspozycji z pawilonu została przekazana Polish Museum of
America w Chicago. Symbol dawnej Polski pozostał jednak w Nowym Jorku, zgodnie z wolą
ówczesnego burmistrza Fiorello H. La Guardii oraz samych Polaków. 15 lipca
1945 roku pomnik został odsłonięty w nowej, prestiżowej lokalizacji - w
Central Parku, na skraju Wielkiego Trawnika (Great Lawn), nieopodal Piątej
Alei i Metropolitan Museum of Art. W uroczystości wziął udział jeden z
ostatnich funkcjonujących oficjalnie dyplomatów II Rzeczypospolitej, konsul
generalny RP w Nowym Jorku Kazimierz Krasicki. Było to prawdopodobnie
ostatnie publiczne wystąpienie Krasickiego jako reprezentanta Polski -
bowiem w tym samym czasie Stany Zjednoczone uznały komunistyczny rząd w
Warszawie.

Co ciekawe, schronienie w Nowym Jorku znalazł również sam twórca rzeźby -
Stanisław Ostrowski, który zmarł w 1947 roku. Nowojorska Polonia doskonale zna to miejsce i co roku spotyka się pod
pomnikiem na wielkanocnym śniadaniu. Wyróżniająca się specyficznym stylem
rzeźba przedstawiająca króla Jagiełłę zwraca też uwagę wielu przechodniów,
którzy zaintrygowani trudnym do wymówienia imieniem 'Władysław' mimowolnie
poznają historię Polski - podczas spaceru po Central Parku.