W okno Muzeum Nobla w Sztokholmie znany polski artysta Grzegorz Klaman wmontował warsztat Lecha Wałęsy ze Stoczni Gdańskiej. Niecodzienna instalacja, mająca upamiętnić 30. rocznicę powstania Solidarności, zostanie otwarta dla publiczności w przyszłym tygodniu.
Ważący 250 kilogramów, pomalowany na zielono stół roboczy stoczniowego robotnika Lecha Wałęsy, który w 1983 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, już budzi ciekawość zwiedzających muzeum i przypadkowych przechodniów. Obiekt celowo został "wbity" w okno, tak aby naruszyć istniejący porządek i zwrócić uwagę odbiorców - zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku.

- Stąd nazwa projektu "Crushing In", czyli "Przebicie". Zależy nam jednak, aby znaczenie to było rozumiane szerzej. "Przebicie" może symbolizować obalenie komunizmu lub karierę Wałęsy. Wyraz ten pasuje z jeszcze innego powodu, używany jest przecież przez elektryków - powiedział Grzegorz Klaman, twórca instalacji, który w czwartek doglądał ostatnich prac przy montażu warsztatu Wałęsy w sztokholmskim muzeum.

- To spory sukces, że w ogóle udało nam się umieścić stół w oknie zabytkowego budynku Muzeum Nobla. Zdaje się, że elewacja nie była naruszana od lat - dodał Klaman.

Z tego powodu konieczne było przepiłowanie stołu na dwie części, które wystają z obu stron okna. Całość podparta została dopasowanymi nogami.

Wyjątkowość ekspozycji potwierdza kuratorka z Muzeum Nobla Karin Jonsson. - Nie było łatwo zrealizować ten projekt, nie mieliśmy zgody konserwatora na umieszczenie warsztatu w oknach od strony głównego wejścia. Ostatecznie udało się uzyskać pozwolenie na realizację projektu od strony kościoła Storkyrkan - wyjaśniła.

Jej zdaniem ta lokalizacja może pomóc pozyskać dodatkowych zwiedzających. - Właśnie w tym kościele 19 czerwca odbędzie się ślub księżniczki Wiktorii, na który do Sztokholmu przyjadą tłumy turystów - dodała.

Instalacja "Crushing In" będzie dostępna dla zwiedzających Muzeum Nobla w Sztokholmie od 16 czerwca do 19 września. Z tej okazji wydany zostanie katalog ze zdjęciami autentycznego miejsca pracy Wałęsy w Stoczni Gdańskiej.

Jest szansa, że później warsztat Wałęsy pokazany zostanie w Centrum Pokojowej Nagrody Nobla w Oslo. - Prowadzone są na ten temat rozmowy; sądzimy, że będzie to także właściwe miejsce dla warsztatu Lecha Wałęsy - powiedziała Jonsson.

Projekt wspierają: Instytut Polski w Sztokholmie, Ambasada RP, Stocznia Gdańska, która podarowała stół roboczy Wałęsy sztokholmskiemu muzeum, oraz Instytut Sztuki Wyspa w Gdańsku. Przedsięwzięcie promuje również Gdańsk - miasto ubiegające się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016.

Co teraz wymyśli podróbka, by nie zostawac w tyle?  Może Alik na Wawelu?


Przemysław Warzywny

--