Data: 2011-04-24 08:58:03 | |
Autor: Ludek Vasta | |
Jeseniki czy Jesioniki | |
On 24/04/2011 00:00, BigTyran wrote:
pozwolę sobie zadać pytanie natury językowej: skąd wzięła się nazwa W czeskich źródłach (papierowy słownik geograficzny i słownik etymologiczny; Wikipedia i w ogóle Google) nic nie znalazłem na temat pochodzenia tego słowa. Polska forma "Jesioniki" nawiązuje do drzewa "jesion", ale po czesku to drzewo nazywa się "jAsAn", więc nie jest podobne do "JEsEníky". Ale w staroczeskim słowniku znalazłem, że dawniej to słowo miało formę "jěsen, jasen", co by jednak popierało wersje "drzewną". Wiadomo, że nazwy pasm górskich i rzek należą do najstabilniejszych (np. Izera pochodzi jeszcze od Celtów). Niemiecka nazwa Hrubego Jeseníku (Wysoki Jesionik) jest Altvatergebirge, gdzie "Altvater" to "pradziad" (najwyższy szczyt to Praděd/Pradziad). Niemiecka nazwa Nízkiego Jeseníku (Niski Jesionik) brzmi Niedere Gesenke/Gesenk, gdzie słowo "gesenk" znaczy m.in. "zbocze" (ale pewnie macie do dyspozycji lepsze słowniki de-pl). Niemniej jednak nie wykluczałbym też możliwości, że słowo "gesenk" w sensie zbocza to tylko przypadkowa zgodność z nazwą gór, bo może chodzić o dawniejszy zapis słowa. W czeskim bowiem do XIX wieku głoskę "j" zapisywano literą "g" - przykład "byl prwnj mág"="byl první máj" (było pierwszego maja) - jaki był zapis w niemieckim, nie wiem. Być może więc dawna miejscowa wymowa brzmiała "jesen*", ale zapisano "gesen*". Coś takiego miało miejsce już w przypadku rzeki Olza (koło Cieszyna) - w niemieckojęzycznych mapach od XV wieku zapisano po "Olsa" (wymowa "Olza"), z czego w XIX wieku niektórzy językowi puryści zrobili czeskie "Olše" (słowo "olše" oznacza drzewo "olcha"). Pobliskie miasto "Jeseník" nosi tę nazwę dopiero od 1947 r., dawniej Frývaldov, Freiwaldau, więc nazwą tego miasta bym się w ogóle nie sugerował. Jeszcze istnieje miejscowość "Jeseník nad Odrou", dawniej "Německý Jeseník", po niemiecku Deutsch-Jassnik (w Czechach, na Morawach i na Śląsku żyła potężna niemiecka mniejszość). Pierwsze wzmianki podobno z 1383 r., ale nie udało mi się znaleźć, w jakiej formie były te pierwsze wzmianki. Gdyby ktoś chciał poszperać w XIX-wiecznych mapach Czech, to można na http://mapy.cz/, tam przełączyć się na "Další mapy" -> "Historická 1836-1852". Ludek |
|
Data: 2011-04-25 14:02:19 | |
Autor: Dawid Pastusiak | |
Jeseniki czy Jesioniki | |
Ludek Vasta napsal(a):
A to widziales? http://www.hbl.cz/rservice.php?akce=tisk&cisloclanku=2006102002 Pozdrawiam -- Dawid Pastusiak (Liberec) http://www.dejw.estranky.cz "Prostě Polsko, no. To rozumově nepochopíte, to můžete akorát milovat nebo nenávidět" T.H. |
|
Data: 2011-04-25 19:37:11 | |
Autor: Ludek Vasta | |
Jeseniki czy Jesioniki | |
On 25/04/2011 14:02, Dawid Pastusiak wrote:
A to widziales? Nie widziałem, wczoraj podczas szybkiego szukania nie znalazłem, bo chyba za mało pytań googlowałem (szukałem czeskich terminów etymologia, pochodzenie nazwy, ale tych terminów w artykułu nie ma lub na niezbyt znaczącym miejscu). Artykuł zapowiada się ciekawie, więc poczytam, jak się ogarnę z wycieczki rowerowej. Ludek |
|
Data: 2011-04-26 22:47:52 | |
Autor: Czarek | |
Jeseniki czy Jesioniki | |
Użytkownik "Dawid Pastusiak" > A to widziales?
Ciekawy tekst! |