Rząd odpowiada za chaos z e-mytem

Od 1 lipca br. funkcjonuje w Polsce system poboru opłat ViaTOLL zrealizowany przez firmę Kapsch TrafficCom AG. Winę za opóźnienia i problemy w jego wdrażaniu ponosi przede wszystkim rząd i Ministerstwo Infrastruktury.

Opłatę elektroniczną za korzystanie z sieci 1560 km wybranych odcinków dróg krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA zobowiązani są wnosić kierowcy pojazdów i zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) powyżej 3,5 t.

Nowy system, powstały w miejsce dotąd obowiązującego - winietowego - pozwala na pobieranie opłaty w zależności od intensywności korzystania z dróg zarządzanych przez GDDKiA. Zbudowany został w Polsce w rekordowo szybkim czasie ośmiu miesięcy, licząc od podpisania umowy z wyłonionym w drodze przetargu wykonawcą do chwili faktycznego uruchomienia systemu.

Jak napisał zespół specjalistów z Centrum im. Adama Smitha pod kierunkiem prof. Aleksandra Surdeja - rozpoczęcie funkcjonowania systemu viaTOLL nastąpiło jednak z dwudniowym opóźnieniem, co stało się pretekstem do publicznej dyskusji na temat jakości wdrożenia systemu i konsekwencji jego wprowadzenia. Tymczasem opóźnienie powstałe na skutek konieczności korekty usterki technicznej (wykonawca zgodził się ponieść za nie karę i zrekompensować utracone przez Krajowy Fundusz Drogowy wpływy) jest czymś mało istotnym w stosunku do opóźnień spowodowanych przez rząd, ministerstwo infrastruktury i sam przebieg procedury wyłaniania wykonawcy.

O racjonalności wprowadzenia nowego systemu rządy naszego kraju wiedziały nie tylko dzięki Dyrektywom UE z 1999 i 2006 r., ale także z dzięki kompetencjom technicznym urzędników MI i GDDKiA, którzy z pewnością wiedzieli o nowych technologiach pobierania opłat. O ile jednak rządy Czech był w stanie wprowadzić system elektronicznego poboru opłat w 2007 r., a rząd Słowacji (aby poprzestać tylko przy państwach nam najbliższych) w 2010 r., to w Polsce impulsem do działań stała się dopiero ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. Zapowiedziała ona wprowadzenie opłaty elektronicznej od 1 lipca 2011 r.

Przetarg na wyłonienie wykonawcy ogłoszono jednak dopiero 29 grudnia 2009 r., zwycięzcę ogłoszono 1 października ub.r., a 2 listopada 2010 r. podpisana została z nim umowa. Przetarg nie przebiegał bez zakłóceń. Na skutek protestów czas trwania przetargu wydłużył się o jeden miesiąc, a termin złożenia ofert końcowych przesunięty został o dwa tygodnie w stosunku do przyjętego planu. Skutki opóźnień wywołanych decyzjami politycznymi i konfliktową naturą procesu przetargowego znacznie przewyższają negatywne konsekwencje dwudniowego opóźnienia spowodowanego technicznymi trudnościami po stronie wykonawcy.

Maciej Pawlak