Jeśli głównym atutem Polski ma być tania siła robocza, lichwa nie tylko  nie zniknie, ale będzie się panoszyła coraz bardziej

Brak woli politycznej, aby skutecznie ścigać tego typu przestępstwa i  bronić oszukanych klientĂłw – mĂłwi prof. GraĹźyna Ancyparowicz.

Mamy tu do czynienia z dwiema odrębnymi kategoriami. Wykluczenie  społeczne to brak moĹźliwości uczestnictwa w Ĺźyciu gospodarczym,  politycznym i kulturowym w wyniku braku dostępu do zasobĂłw, dĂłbr i  instytucji, ograniczenia praw oraz bezsilności wobec niemoĹźności  zaspokojenia potrzeb Ĺźyciowych. Jest skutkiem ubĂłstwa, ale rĂłwnieĹź  niepełnosprawności, bezrobocia, zaburzeń procesu socjalizacji dzieci i  młodzieĹźy, uzaleĹźnień, sędziwego wieku, wyuczonej bądĹş odziedziczonej  bezradności w rozwiązywaniu problemĂłw bytowych. Wykluczenie finansowe  polega na braku dostępu do produktĂłw finansowych oferowanych przez  licencjonowane, podlegające nadzorowi państwa instytucje finansowe. Za  wykluczone finansowo uwaĹźa się osoby nieposiadające konta w banku ani w  SKOK-u. Tego typu wykluczenie najczęściej jest spowodowane brakiem  stabilnych dochodĂłw, ale bywa takĹźe następstwem braku zaufania do  bankĂłw. Istotną przyczyną wykluczenia finansowego jest duĹźy, sięgający  25 proc. naszego PKB udział podziemia gospodarczego; to kwota rzędu  400–500 mld zł. GotĂłwka jest anonimowa, natomiast kaĹźda transakcja  bezgotĂłwkowa zostawia wirtualny ślad. WśrĂłd wykluczonych finansowo mamy  więc zarĂłwno biedakĂłw zatrudnionych na czarno bądĹş na umowach  śmieciowych, jak i pospolitych przestępcĂłw (w tym rĂłwnieĹź przestępcĂłw w  białych kołnierzykach).

W 2013 roku w gospodarstwach domowych o wydatkach poniĹźej granicy  ubĂłstwa skrajnego Ĺźyło 7,4 proc. osĂłb, czyli o 0,6 punktu procentowego  więcej (około 230 tys. osĂłb) niĹź w roku poprzednim.. Oznacza to, Ĺźe ponad  2,8 mln osĂłb w Polsce Ĺźyje w skrajnej nędzy.

GUS jako kryterium skrajnego ubĂłstwa ekonomicznego (bo mamy takĹźe inne  rodzaje ubĂłstwa) przyjął poziom wydatkĂłw gospodarstwa domowego niĹźszy od  wartości towarĂłw i usług uznawanych za niezbędne dla biologicznej  egzystencji ludzi. Ponadto mamy ustawową granicę ubĂłstwa (ktĂłra uprawnia  do świadczeń z pomocy społecznej) oraz relatywną (jeśli wydatki  gospodarstwa domowego są niĹźsze od 50 proc. średniej krajowej).

Minimum egzystencji wynosi obecnie w gospodarstwie jednoosobowym 551 zł  i jest o 9 zł wyĹźsze od ustawowej granicy ubĂłstwa, w rodzinie z dwĂłjką  dzieci do 14 lat określono je poniĹźej minimum ustawowego: 1486 zł wobec  1824 zł. Uprawnia to rodziny o takim dochodzie do wsparcia z pomocy  społecznej, ale tylko do czasu ukończenia przez dzieci 15 lat. A co  potem? Albo gdy dzieci będzie więcej niĹź dwoje? Granica relatywnego  ubĂłstwa w jednoosobowym gospodarstwie domowym to 706 zł, w rodzinie z  dwĂłjką dzieci – 1906 zł. Te kwoty są wyĹźsze od najniĹźszych emerytur i  rent, a przecieĹź mamy w Polsce 7 mln emerytĂłw i rencistĂłw, ponad dwa  miliony bezrobotnych. To jedna trzecia mieszkańcĂłw naszego kraju. Średni  dochĂłd w polskich gospodarstwach domowych zaledwie o 25 proc. przekracza  granicę ubĂłstwa według metodologii Eurostatu. Z Diagnozy Społecznej  wynika, Ĺźe ponad 70 proc. polskich gospodarstw domowych ma trudności ze  zbilansowaniem swego budĹźetu, w niedostatku Ĺźyje prawie 45 proc.  ludności, ok. co piątego nie stać na zakup ryb, mięsa, słodyczy...  Trudno natomiast powiedzieć, czy proces wykluczenia ekonomicznego będzie  się nasilać. Wiele zaleĹźy od priorytetĂłw polityki ekonomicznej i  społecznej państwa, a o tym, kto rządzi, rozstrzygają wyborcy.