A towje prawdziwe nazwisku kobyli synu jest jakie?
U偶ytkownik <tytuskonopka@gmail.com> napisa艂 w wiadomo艣ci grup dyskusyjnych:72e84fb6-7fc2-43ee-8d8f-806f7e06ed1f@googlegroups.com...
Zydzi, przyjmujac chrzest, czesto zmieniali takze swoje dotychczasowe imiona
na chrzescijanskie.
Obok imion, pojawiaja sie takze nazwy osobowe o charakterze nazwiska.
Proces ten trwal z r贸znymi nasileniami, praktycznie, az do 1850 roku, kiedy to na terenie Kr贸lestwa Polskiego zabroniono dokonywania zmian nazwiska przy okazji chrztu.
Mimo zakazu, spotyka sie jednak takie zmiany i w p贸zniejszych latach.
Pierwsze wzmianki o neofitach spotyka sie juz w XIV wieku, ale maja one
og贸lnikowe brzmienie. W upomnieniu wizytacyjnym synodu wroclawskiego
czytamy, ze Zydzi i poganie, kt贸rzy mimo ochrzczenia wracaja p贸zniej do
praktyk niewiernych, maja podlegac inkwizycji.
Pierwsze imienne wzmianki pochodza dopiero z przelomu XV wieku i dotycza
trzech przypadk贸w z obszaru Wielkiego Ksiestwa Litewskiego oraz jednym z
Korony.
W roku 1495 ochrzczony zostaje Abraham Ezofowicz zmieniajac nazwisko na
J贸zefowicz i uzyskujac urzad horodniczego kowienskiego, a p贸zniej
podskarbiego litewskiego. Jego rodzony brat Michal, jako nie ochrzczony Zyd,
uzyskal nobilitacje w Krakowie w 1525 roku i zostal dopuszczony do herbu
Leliwa przez Jerzego Hlebowicza, wojewode smolenskiego. On r贸wniez przybral
nazwisko J贸zefowicz. Obaj dali poczatek szlacheckiej rodzinie tego nazwiska
i herbu.
W roku 1499 kr贸l Jan Olbracht nadal szlachectwo neoficie litewskiemu,
Stanislawowi Oszejce (Oschejko) , kt贸rego do swojego herbu Merawy dopuscil
biskup miednicki Marcin.
Na sejmie w 1507 roku, kr贸l Zygmunt I nobilitowal neofite Habre, znanego
jako Abraham z Kijowa, dzierzawce dochod贸w smolenskich, nadajac mu herb
Leliwa wraz z adopcja do rodziny Jana Zabrzeszynskiego, marszalka Wielkiego
Ksiestwa Litewskiego i starosty grodzienskiego.
W 1507 roku zostal nobilitowany bankier krakowski, neofita, Stefan Fiszel
wraz z synami Janem i Stanislawem. Zostali dopuszczeni do herbu Korab przez
kanclerza kr贸lewskiego, Jana Laskiego. Stefan Fiszel otrzymal od kr贸la
starostwo Powidz, od kt贸rego wzial sobie nazwisko Powidzki i stal sie
protoplasta tej rodziny.
Trudno dzisiaj jednoznacznie odpowiedziec na pytanie jakie byly powody
konwersji. Z cala pewnoscia w pewnym okresie byla to swiadoma pr贸ba
dostosowania sie do okolicznosci i ucieczka przed zaglada, jak chocby na
Ukrainie w czasach Chmielnickiego, gdzie po wygasnieciu powstania rozpoczal
sie przez osiem lat pogrom, w kt贸rym zginelo okolo 100 tysiecy Zyd贸w.
Byc moze podobne motywy mogly kierowac wczesniejszymi przypadkami, gdy
obarczano Zyd贸w wina za szerzace sie w Europie zarazy. Oczywiscie gdy
nastepowal okres wzglednego spokoju, wielu przechrzt贸w powracalo do starej
wiary. Wspominaja o tym licznie r贸wniez zr贸dla zydowskie. Czy jednak wracano
w贸wczas do starych nazw osobowych, trudno juz dzisiaj ustalic.
W czasach Aleksandra Jagiellonczyka jednym z powod贸w dla kt贸rego Zydzi,
kt贸rzy uzyskali wysoki status spoleczny i majatkowy, przyjmowali
chrzescijanstwo, byl wydany w 1495 roku przepis, w mysl kt贸rego wszyscy
Zydzi, wierni religii swoich przodk贸w, mieli zostac wysiedleni z obszaru
Wielkiego Ksiestwa Litewskiego, a ich majatki zabrane.
W latach 1518-19 kr贸l Zygmunt I mianowal neofit贸w Jana Zajaczkowskiego i
Jakuba Bielskiego, nadwornymi kusnierzami i kupcami.
Nie wszyscy Zydzi otrzymywali jednak nazwiska. Spotykamy wiele przyklad贸w
dotyczacych ubogich warstw, gdzie ograniczano sie jedynie do imion
chrzestnych. W metrykach wawelskich nazwiska spotykamy dopiero pod sam
koniec XVII wieku.
W 1600 roku chrzest przyjmuje Justyna Izraelitka, w 1606 Bernard Izraelita,
w 1612 Michal Izraelita. Dopiero w 1696 wystepuje Franciszek Zygmuntowski,
kt贸ry nazwisko przyjmuje prawdopodobnie od swojego protektora, i Wawrzyniec
Lewikowski. W tym drugim przypadku, nazwisko jest przeksztalceniem
zydowskiego nazwiska Lewi.
Z przyjmowaniem chrztu przez Zyd贸w zwiazane byly w pewnym stopniu
nobilitacje.
|