Ponad połowa Polaków żyje od pierwszego do pierwszego

Nieregularnie oszczędza jedna trzecia Polaków, a tylko 8% z nas może sobie pozwolić na stałe odkładanie pewnej kwoty na przyszłe potrzeby. Z tworzeniem finansowych rezerw mamy coraz większe problemy.

Odsetek osób wydających wszystkie swoje dochody na bieżące potrzeby zwiększył się w ciągu roku o 4 punkty procentowe. Ubyło także okazyjnie oszczędzających – w 2011 roku było ich 37%, a dziś 34%. Nie oszczędzają przede wszystkim młodzi (do 25. roku życia), seniorzy oraz osoby o niższym poziomie wykształcenia – czytamy w najnowszym raporcie Fundacji im. Kronenberga. To efekt nie tylko sytuacji materialnej, ale także przekonań dotyczących sensu oszczędzania.


Niemal co czwarty Polak podpisuje się pod stwierdzeniem, że oszczędzanie nie ma sensu, a pieniądze lepiej wydać na bieżące potrzeby. W ostatnim roku ubyło wierzących w ideę odkładania konsumpcji. Dziś tylko 61% badanych twierdzi, że gromadzenie pieniędzy pozwoli w przyszłości żyć dostatniej, chociaż w 2011 roku takie przekonanie wyraziło ponad 2/3 respondentów. Zwolennicy oszczędzania to częściej osoby o wyższym wykształceniu, osiągające dochody powyżej 4000 zł (w przeliczeniu na gospodarstwo domowe).

Comiesięczne oszczędności rodaków mieszczą się zazwyczaj w przedziale od 100 do 500 zł. Takie kwoty odkłada prawie połowa co bardziej zapobiegliwych Polaków. Co piąty oszczędzający nie udzielił jednak odpowiedzi na pytanie ankieterów, a co dziesiąty nie był w stanie określić, ile środków przeznacza na budowanie finansowych rezerw.
Oszczędzamy krótkoterminowo

Zapobiegliwi koncentrują się raczej na krótkoterminowych potrzebach. 45% oszczędzających gromadzi pieniądza z myślą o wydaniu ich w ciągu roku. Znaczna część tych, których stać na odkładanie części swojego dochodu, nie potrafi określić horyzontu oszczędzania. Oznacza to, że za finansowymi wysiłkami nie stoi żaden sprecyzowany plan, a rezerwy nie mają jasno określonego przeznaczenia.

Deklarowane cele oszczędzania to najczęściej wydatki związane z wyposażeniem mieszkania i zakupem samochodu, a więc potrzeby, które dotyczą co najwyżej kilkuletniej perspektywy. Drugie miejsce zajmuje rozrywka i rekreacja – wakacje i drobne przyjemności jako główne cele oszczędzania wskazało w sumie 29% badanych. Cele długoterminowe znalazły się dopiero na dalszych miejscach. O emeryturze myśli 27% oszczędzających, a na zabezpieczenie przyszłości dzieci odkłada 22% badanych.

Wśród celów oszczędzania wymienianych przez badanych na dalekiej pozycji znalazł się fundusz awaryjny. Na zabezpieczenie przed nieprzewidzianymi wydatkami zbiera pieniądze tylko 10% respondentów – znacznie mniej niż na konsumpcyjne przyjemności.

W praktyce to właśnie rezerwy „na czarną godzinę” powinny stanowić pierwszy krok w budowaniu oszczędności. Stanowią one fundament finansowego bezpieczeństwa. Dopóki ich nie posiadamy, każdy nieprzewidziany wydatek może spowodować, że będziemy musieli naruszyć fundusze przeznaczone na inne cele.

Michał Kisiel, analityk Bankier.pl

--


"Główną motywacją mojej aktywności publicznej była potrzeba władzy
i żądza popularności. Ta druga była nawet silniejsza od pierwszej,
bo chyba jestem bardziej próżny, niż spragniony władzy. Nawet na pewno..."

- Donald Tusk: Gazeta Wyborcza, 15–16 października 2005