Walentyna Najdus-Smolar (ur. 12 maja 1909, zm. 12 kwietnia 2004 w Warszawie) - polska historyk żydowskiego pochodzenia, profesor w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk.
Żona Grzegorza Hersza Smolara działacza komunistyczne go i działacza społeczności żydowskiej -  http://pl.wikipedia.org/wiki/Grzegorz_Smolar .
Matka Egeniusz i Aleksandra Smolarów.
Już od 1925 roku działała w Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (która była przybudówką nielegalnej partii komunistycznej) i w "Czerwonej Frakcji".
W 1929 r. została przyjęta do Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Białorusi w Białymstoku (co to za "Zachodnia Białoruś"?).
Jak na prawdziwą rewolucjonistkę przystało, była "prześladowana politycznie" za działalność niezgodną z polskim prawem: po raz pierwszy była aresztowana już w 1928 roku (w wieku zaledwie 19 lat); w latach 1931-1936 odsiadywała karę 4 lat i 7 miesięcy więzienia.
Wyszła w styczniu 1936 roku z amnestii (i wówczas formalnie przyjęto ją do Komunistycznej Partii Polski, albowiem nieformalnie nastąpiło to podczas odsiadywania wyroku w 1933 roku).
Krótki okres wolności to też aktywny czas jej działalności: była członkiem Komitetu Miejskiego KPP i kierownikiem nielegalnej "szkoły aktywu partyjnego".
Już w listopadzie 1936 r. powróciła do więzienia z bardzo wysokim wyrokiem: 12 lat.
W komunie więziennej pełniła odpowiedzialne funkcje: była "sekretarzem agit-propu" i członkiem "komuny więziennej".
W związku z działalnością na rzecz "światowej rewolucji" nie zdążyła ukończyć studiów historycznych na Uniwersytecie Warszawskim - została relegowana z tej uczelni w 1931 roku.
Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 r. znalazła się w Białymstoku i natychmiast doceniono jej przedwojenne "zasługi": została bowiem redaktorem gadzinowego pisemka sowieckiego "Wolna Praca" (później jego tytuł został zmieniony na "Wyzwolony Białystok").
Tu związała się z Herszem Smolarem, wówczas redaktorem komunistycznego pisma pod oryginalnym tytułem "Białystokier Sztern".
W maju 1941 roku została przyjęta przez specjalną komisję bolszewicką (na jej czele stał sam tow. Pantalejmon Pomomarenko, pierwszy sekretarz KC KP(b) Białorusi) do Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii "bolszewików" z zaliczonym stażem partyjnym od 1936 roku.
Z czasem z dziennikarza została przemianowana na naukowca - była wykładowcą historii w Instytucie Pedagogicznym w Orenburgu, następnie do 1947 r. - na Politechnice w Mińsku, zostając nawet... kierownikiem katedry.
Po powrocie do Polski wstąpiła natychmiast od PPR, przyznano jej dyplom Uniwersytetu Warszawskiego i następnie została wykładowcą Szkoły Partyjnej przy KC PZPR (była tam kierownikiem katedry).
Po utworzeniu Instytutu Nauk Społecznych przy KC PZPR była tam docentem.
W 1958 r. przeszła do Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, gdzie w 1964 r. otrzymała tytuł naukowy profesora.
Bez reszty poświęciła się badaniom dziejów klasy robotniczej i ruchu robotniczego, traktując to jako swoistą misję. Już w 1954 r. została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarła w Warszawie.
Jest pochowana na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 2) http://cemetery.jewish.org.pl/id_93519/info

źródło
http://gazetawyborcza.republika.pl/czerwonarodzinka.htm
http://lustronauki.wordpress.com/2012/05/26/walentyna-najdus-smolar/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Walentyna_Najdus-Smolar
http://gazetawyborcza.republika.pl/0102mal1.jpg
http://antykwariat-torun.home.pl/environment/cache/images/0_0_productGfx_5b85a487186bb55b6fbf9cbbf621577e.jpg
http://www.mksiazek.home.pl/bookstore/2631/131521_1.jpg
http://www.kwadryga.com/product_info.php/najdus-walentyna-lewica-polska-kraju-rad-1918-20-p-2709