Użytkownik "Mark Woydak" <mark.woydak@forst.gmx.de> napisał w wiadomości
news:8qs9uw4tepnd$.13guv28rdiznh$.dlg40tude.net...
|
|
|
| Mógł być pierwszym niekomunistycznym premierem w powojennej Polsce,


Nie mógł takim być.
Był wieloletnim posłem w komunistycznym sejmie, z pozycji komunistycznych atakował Kościół. Do sejmu kontraktowego wystawili go komuniści oraz ich współpracownicy, premierem został na wniosek komunisty Kiszczaka (chodziło o przepchnięcie Jaruzela do prezydentury).
j


 ale
| działalność rządu, na którego czele stanął, pozwala nazywać go raczej
| pierwszym premierem postkomunistycznego układu.
|
| Okres tzw. transformacji, kiedy to Tadeusz Mazowiecki „przeszłość odkreślił
| grubą linią”, pozwolił przenieść układy funkcjonujące w PRL-owskim systemie
| władzy do nowej, postkomunistycznej rzeczywistości i świetnie się w niej
| ulokować. W ten sposób zostały zabezpieczone interesy komunistycznych
| prominentĂłw oraz funkcjonariuszy dawnego systemu, a oni sami mieli
| zapewnione poczucie bezpieczeństwa.
|
| Propagandysta
|
| Karierę rozpoczął w 1949 r. współpracą z PAX-owskim tygodnikiem „Dziś i
| Jutro”, rok później, mając zaledwie dwadzieścia trzy lata, został zastępcą
| redaktora naczelnego dziennika „Słowo Powszechne”.
|
| Na jego łamach Mazowiecki publikował m.in. takie deklaracje ideowe
| koncesjonowanych katolików: „Uważam, iż katolik nie ma żadnej potrzeby
| zaprzeczać wielkiej doniosłości, jaką w rozwoju myśli ludzkiej odegrały
| teorie Marksa i jego następców. Uznaję wielki wkład myśli marksistowskiej
| do ogólnego dorobku ludzkiej kultury”.
|
| Jako sprawne narzędzie komunistycznej propagandy zabłysnął broszurą pt.
| „Wróg pozostał ten sam”, w której pisał o żołnierzach podziemia
| niepodległościowego: „Gdybyśmy przeglądnęli kroniki procesów członków
| organizacji podziemnych, spotkalibyśmy ludzi, którzy z całym cynizmem i
| premedytacją mordowali swych towarzyszy, kiedy uznali ich za
| niebezpiecznych”. W innym miejscu, porównując ich do hitlerowców, oskarżał
| o to, że są sojusznikami „wczorajszych oprawców z Dachau, Oświęcimia,
| Mauthausen”.
|
| Kiedy kończyła się wojna, Tadeusz Mazowiecki miał osiemnaście lat, ale w
| przeciwieństwie do ogromnej części swoich rówieśników nie angażował się w
| Ĺźadne formy oporu przeciwko okupantowi.
|
| Jednak gdy jego rówieśnicy w powojennej Polsce byli mordowani w
| komunistycznych więzieniach, pisał: „Byłoby jakąś ahistoryczną,
| sentymentalną ckliwością nie widzieć tego, że każda wielka przemiana
| dziejowa pociąga za sobą ofiary także w ludziach. Każda rewolucja społeczna
| przeciwstawia sobie tych, którzy bronią dotychczasowego porządku rzeczy, i
| tych, którzy walczą o nowy” i wzywał Kościół katolicki do potępienia „band
| podziemia” i zastosowania wobec nich sankcji kanonicznych.
|
| Obiektem ataków Tadeusza Mazowieckiego był także „rewanżystowski” i
| „agenturalny” rząd londyński, któremu „ideologia lancy ułańskiej na
| usługach kapitalistycznej wolności zasłoniła historyczną szansę wydobycia
| Polski z wielowiekowych zaniedbań cywilizacyjnych”.
|
|
| Katolik koncesjonowany
|
|
| Bardzo trafnie o środowisku, z którym związany był Tadeusz Mazowiecki,
| wyraził się Prymas Polski Stefan Wyszyński, nazywając ich „katolickimi
| odszczepieńcami społecznymi”. Starali się oni przekonać społeczeństwo, że
| można połączyć bolszewizm z katolicyzmem, nie zważając na dekret Świętego
| Oficjum z 1949 r. grożący ekskomuniką wszystkim katolikom, którzy „wyznają
| komunizm, propagują go lub współpracują z komunistami”.
|
| Jako lojalny i posłuszny partii propagandysta w 1953 r. został redaktorem
| naczelnym „Wrocławskiego Tygodnika Katolików”. Za ten awans odwdzięczył się
| obrzydliwym atakiem na księży kurii krakowskiej oraz ks. bp. Czesława
| Kaczmarka.
|
| Po wydaniu przez sąd wyroku skazującego ks. bp. Kaczmarka na 12 lat
| więzienia nowy redaktor naczelny „WTK” pisał: „Na rozprawie sądowej
| zanalizowana została przestępcza działalność oskarżonych, jak i jej skutki.
| Wychowanie nacechowane podejrzliwością i wrogością wobec postępu
| społecznego, atmosferą środowiska społecznego rozniecającą lub choćby tylko
| podtrzymującą bezwzględną wrogość wobec osiągnięć społecznych Polski
| Ludowej, wpływy polityczne przychodzące z zewnątrz i wyrosła na tym
| wszystkim błędna postawa polityczna ks. bp. Kaczmarka, która doprowadziła
| go do kolizji z prawem – oto sumarycznie ujęte przyczyny działalności
| przestępczej oskarżonych. Doprowadziły one do czynów skierowanych przeciwko
| interesom własnego narodu i postępu społecznego w okresie przedwojennym,
| okupacyjnym i w Polsce Ludowej”.
|
| Ten atak Mazowieckiego na Kościół przypadł w sytuacji, gdy na księży
| zapadały wyroki śmierci, a w więzieniach przetrzymywano ponad tysiąc
| księży.
|
| Postępowy katolik
|
|
| W 1955 r. Mazowiecki rozstał się PAX-em i dwa lata później zaangażował się
| w tworzenie Klubów Postępowej Inteligencji Katolickiej, które uzyskały
| aprobatę władz. W 1958 r. Mazowiecki zakłada i zostaje redaktorem naczelnym
| „katolickiego” miesięcznika „Więź”, do którego Episkopat ustosunkowuje się
| krytycznie ze względu na propagowanie lewicowych poglądów.
|
| O środowisku „Więzi” Prymas Stefan Wyszyński mówił: „Mienią siebie
| katolikami postępowymi, ale ten ich postęp nie idzie do przodu, lecz do
| tyłu”. Wkrótce – zgodnie z życzeniem władz – otwarcie zaangażowali się w
| walkę z Prymasem, któremu Mazowiecki zarzucał anachroniczną wizję Kościoła,
| zacofanie i konserwatyzm, nieustępliwość wobec władz, co rzekomo miało
| utrudniać nawiązanie dobrych stosunków PRL z Watykanem.
|
| W 1963 r. Mazowiecki razem z Jerzym Turowiczem, Andrzejem Wielowieyskim i
| Stanisławem Stommą udał się do Rzymu, gdzie podczas Soboru Watykańskiego II
| intrygowali przeciwko Prymasowi. Jednym z ich zarzutĂłw wobec ks. kard.
| Wyszyńskiego była jego maryjność.
|
| Sam Prymas uważał, że ten atak jest skierowany nie tylko przeciwko niemu,
| ale takĹźe przeciwko Wielkiej Nowennie przed Milenium Chrztu Polski. Autorem
| tych intryg i zleceniodawcą działań podjętych przeciwko Prymasowi na
| Soborze był Zenon Kliszko, o czym zresztą ks. kard. Stefan Wyszyński pisał
| w wyjaśnieniu wysłanym do Papieża Pawła VI.
|
| Również „Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich” z 1965 r.
| spotkało się z atakiem „Więzi” i Koła Poselskiego „Znak”, w którym
| Mazowiecki zasiadał od 1961 roku. Krytyka ta była odpowiedzią na
| oczekiwania władz i doskonale współbrzmiała z komunistyczną propagandą.
| Prymas krytykował lewicowe i promarksistowskie poglądy prezentowane przez
| redakcję „Więzi”, a pod koniec lat 60, po zamieszczonym w miesięczniku
| artykule na temat stanu kapłańskiego w Polsce, zabronił duchowieństwu
| pisania w periodyku Tadeusza Mazowieckiego.
|
| Po wydarzeniach marca 1968 r. wobec dyskusji środowiska posłów Koła „Znak”
| Mazowiecki zdecydował się na poparcie Gomułki i lojalność wobec I
| sekretarza KC PZPR. 22 lipca 1969 r. pierwszy sekretarz uhonorował
| Mazowieckiego KrzyĹźem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Tadeusz
| Mazowiecki ze względu na brak poparcia nowej ekipy rządzącej nie uzyskał
| zgody na kandydowanie do Sejmu w 1972 roku.
|
|
| Obdarzony kredytem zaufania
|
| Powszechnie uważa się, że w sierpniu 1980 r. Mazowiecki przywiózł do
| Stoczni Gdańskiej apel poparcia ze strony warszawskich intelektualistów dla
| strajkujących robotników. W rzeczywistości był to apel do MKS o podjęcie
| dialogu i wolę kompromisu. 22 sierpnia Tadeusz Mazowiecki i Bronisław
| Geremek przyjechali do stoczni i zgłosili się do prezydium MKS, oferując
| pomoc jako doradcy.
|
| Zaraz potem na wniosek Mazowieckiego z Warszawy samolotem przylecieli
| kolejni doradcy. Miejsce w samolocie załatwił im wojewoda gdański, a na
| Okęciu w pokonaniu formalności pomagał pułkownik MSW, życząc na pożegnanie
| „pożytecznej pracy dla państwa socjalistycznego” (S. Cenckiewicz, „Anna
| Solidarność”).
|
| – Pewnego dnia – wspomina Andrzej Gwiazda – Mazowiecki zaczął nam doradzać,
| abyśmy rezygnowali z rejestracji wolnych związków i zażądali nowych wyborów
| do rad zakładowych. Na moje zdziwienie, że to chyba jakaś pomyłka,
| usłyszałem: „No tak, wiedzieliśmy, że się nie zgodzicie, ale musieliśmy wam
| tak powiedzieć”. Zaraz też złożyli nam drugą propozycję, abyśmy się
| rejestrowali w CRZZ. Akurat przechodziło pięciu stoczniowców, więc
| powiedziałem im, żeby wyprowadzili panów doradców za bramę stoczni, a jak
| będą chcieli przyglądać się strajkowi, to załatwię im przepustki. Na drugi
| dzień wrócili skruszeni i więcej już takich propozycji nie składali. Do
| wyjaśnienia pozostaje kwestia, kto im kazał złożyć te propozycje – mówi
| Andrzej Gwiazda.
|
| Mazowiecki próbował też forsować koncepcję rejestracji nie jednego związku,
| ale utworzenia federacji związków, co oczywiście w znaczący sposób
| osłabiałoby jego pozycję. Zachowawcza i ugodowa postawa doradcy
| „Solidarności” musiała być bardzo wyrazista, skoro w styczniu 1981 r. Jerzy
| Urban wystosował list do I sekretarza KC PZPR Stanisława Kani, w którym
| proponował, aby jako przeciwwagę dla „Solidarności” utworzyć rząd
| koalicyjny z „katolikami typu Mazowiecki”.
|
| Urban oczywiście nie pełnił jeszcze wtedy żadnych funkcji w rządzie, bo
| jego rzecznikiem został pół roku później, ale to z pewnością ciekawa ocena.
|
| Po wprowadzeniu stanu wojennego Tadeusz Mazowiecki został internowany,
| przez następne lata pełnił funkcję doradcy Lecha Wałęsy. W 1989 r. został
| zaproszony do obrad Okrągłego Stołu, przy którym odgrywał kluczową rolę, a
| jednocześnie był podobnie jak Bronisław Geremek, Marcin Król czy Stefan
| Bratkowski zwolennikiem daleko idących ustępstw wobec władzy.
|
| Ochroniarz układu
|
|
| – W 1990 r. jechałem z Mazowieckim pociągiem do Gdańska i zapytałem go o
| to, jakie powinny być perspektywy naszych dalszych działań – opowiada Piotr
| Ł. Andrzejewski, wieloletni senator. – W odpowiedzi usłyszałem: „Panie
| mecenasie, nie możemy zrobić niczego, co nie byłoby w ich interesie”.
|
| Rzeczywiście interes władz PRL został przez premiera dobrze zabezpieczony.
| Opozycyjni działacze stanu wojennego z goryczą przyjęli nominację na szefa
| MSW (i na stanowisko wicepremiera) gen. Czesława Kiszczaka, a na szefa MON
| gen. Floriana Siwickiego. Pod ich rządami funkcjonariusze dawnego systemu
| natychmiast przystąpili do czyszczenia archiwów i palenia akt.
|
| Polityka grubej kreski, jaką wprowadzał w życie Mazowiecki, prowadziła do
| licznych protestów młodzieży, która postrzegała kontraktową,
| pomagdalenkowską rzeczywistość jako zdradę. W tym przekonaniu utwierdzało
| ich zachowanie rządu, który nie wahał się w styczniu 1990 r. wysłać ZOMO,
| przemianowane na Oddziały Prewencji MO, do rozpędzenia demonstracji przed
| Salą Kongresową w Warszawie, gdzie odbywał się ostatni zjazd PZPR.
|
| Jednak znacznie bardziej haniebnie zachował się premier Mazowiecki, kiedy
| kazał oddziałom prewencji i brygadzie komandosów rozpędzić młodzież, która
| zajęła budynek KW PZPR w Gdańsku, aby uniemożliwić rozpoczęte już palenie
| akt. OMPO rozbiły także demonstrację zawiązaną spontanicznie w pobliżu
| budynku partii.
|
| W wyniku czyszczenia archiwĂłw, za przyzwoleniem premiera Tadeusza
| Mazowieckiego, bezpowrotnie zniszczonych zostało setki tysięcy dokumentów –
| m.in. prawie wszystkie materiały Departamentu IV MSW, który zajmował się
| walką z Kościołem. Dawni funkcjonariusze aparatu represji po pozytywnej
| weryfikacji zasilali szeregi UOP, milicjanci przeszli do policji, a komu to
| nie odpowiadało, szedł na emeryturę lub do biznesu.
|
|
| Uległość wobec Berlina
|
| Rząd Tadeusza Mazowieckiego nie potrafił i nie chciał odciąć pępowiny
| łączącej Polskę z Rosją, czemu dał wyraz minister Krzysztof Skubiszewski
| podczas wizyty w Moskwie, deklarując, że „sojusz polsko-radziecki musi być
| kontynuowany bez względu na zmienione okoliczności”. Przedstawiciele rządu
| kilkakrotnie zapewniali, że Polska nie wystąpi ani przeciwko RWPG, ani
| przeciwko Układowi Warszawskiemu. Zresztą pierwszym zagranicznym gościem
| nowo powołanego premiera był Władimir Kriuczkow, szef KGB.
|
| Zdaniem prof. Tadeusza Marczaka, Tadeusz Mazowiecki polskiej polityce
| zagranicznej nadał klientystyczny charakter. Doskonale to widać w relacjach
| z Niemcami.
|
| – Co prawda udało mu się doprowadzić do traktatu granicznego z Niemcami,
| ale główna zasługa w tym przypada prezydentowi USA – to dzięki stanowczej
| postawie Amerykanów kanclerz Helmut Kohl uznał granicę na Odrze i Nysie,
| czemu wcześniej się opierał – przypomina prof. Marczak. – Jako premier
| Mazowiecki nie odważył się postawić na porządku dnia kwestii odszkodowań
| wojennych dla Polski, czym otworzył drogę do aroganckiego wysuwania
| roszczeń materialnych ze strony Niemców wobec Polski.
|
| Z kolei jako doradca Bronisława Komorowskiego ds. zagranicznych Tadeusz
| Mazowiecki wziął udział w spektaklu w całym tego słowa nikczemnym. 10 lipca
| 2011 roku w Jedwabnem odczytał list prezydenta, w którym znalazło się
| sformułowanie o Narodzie Polskim jako „sprawcy” zbrodni na ludności
| Ĺźydowskiej.
|
| – Brak danych, by ustalić, jaki był wkład Mazowieckiego w treść przesłania,
| ale trudno przypuszczać, żeby doradca prezydencki ograniczył się li tylko
| do roli lektora. Jeśli zaś weźmiemy pod uwagę, że główną wytyczną polityki
| historycznej Berlina jest przypisywanie współsprawstwa w zbrodni holokaustu
| innym narodom europejskim, a ostatnio szczególnie Polakom – rola
| Mazowieckiego rysuje się w jednoznacznie negatywnym świetle – stwierdza
| prof. Tadeusz Marczak.
|
| Mazowiecki jest teĹź symbolem tzw. transformacji ustrojowej w Polsce
| zapoczątkowanej planem Balcerowicza. – Po 24 latach coraz dobitniej widzimy
| jej efekty: zagłada przemysłu polskiego, stworzenie patologicznego systemu
| finansowego, obrĂłcenie Polski w kraj kolonialny, a PolakĂłw w lud kolonialny
| – podkreśla prof. Marczak. A wszystko to za cenę, jak zauważył znany
| chiński ekonomista Song Hongbing, „bolesnej utraty majątku narodowego”.
|
| Anna Kołakowska