https://www.salon24.pl/u/ryszardczarnecki/1084894,unia-europejska-2020-wobec-polityki-miedzynarodowej-najwieksze-wyzwania

  22 października 2020, 07:57 85 odsłon
Unia Europejska 2020 wobec polityki międzynarodowej: największe wyzwania



Warto prześledzić aktywność międzynarodową Unii Europejskiej czyli tzw. ,,relacje zewnętrzne" UE w ostatnim czasie. Oczywiście w praktyce Unia nie ma jednolitej ,,polityki międzynarodowej" - i trudno, żeby tak było, bo w różnych sprawach interesy 27 różnych krajów członkowskich są po prostu różne - nie mniej jednak Rada Europejska próbuje prowadzić zgodnie z nazwą ,,Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa". Jak to wygląda na trzecią dekadę października?

Dokonajmy teraz przeglądu najważniejszych wyzwań.

Turcja

Rada Europejska przeprowadziła, jak głosił komunikat, ,,strategiczną dyskusję" dotyczącą relacji z Ankarą i unijnych oczekiwań w tej materii. Polska oficjalnie wyraziła solidarność z Grecją i Cyprem, a także opowiedziała się za deeskalacją napięcia na Morzu Śródziemnym i reaktywacji dialogu. Jednocześnie - i to nas odróżnia od np. Francji - zaznaczyliśmy mocno, że jednym z celów strategicznym Unii Europejskiej jest utrzymanie Turcji jak najbliżej UE . Rada Europejska zwróciła się do unijnego ,,ministra spraw zagranicznych" czyli High Representative (HR) - funkcję tę od grudnia 2019 roku pełni były szef Parlamentu Europejskiego Hiszpan (Katalończyk) Josep Borrell - o przygotowanie propozycji ponownego ożywienia agendy Unia-Turcja. Jednak postawiła warunek w postaci powstrzymania przez Ankarę nielegalnej działalności w stosunku do Grecji i Cypru. Rada Europejska nieco pogroziła palcem Turcji, przestrzegając przed jej kolejnymi działaniami i zapowiedziała podjęcie ostatecznych decyzji w tym obszarze jeszcze za prezydencji Niemiec w UE, najpóźniej w grudniu.

  Nasze stanowisko jest jasne: bliżej nam w tych sprawach do Niemiec niż Francji, bo chcemy ratować jedność NATO. Paryż rozwijając ofensywę przeciwko Turcji i stając się ambasadorem Grecji i Cypru w momencie daleko idących napięć między Ankarą a Moskwą - de facto pomaga Kremlowi. Rząd RP jest za dalszym obniżeniem napięcia między Turcją a UE-27 tak, aby nie były ono rozgrywane przez Federacje Rosyjską. Chce też podjęcia działań w celu rozwiązania kwestii spornych i pozytywnej agendy w stosunkach Bruksela-Ankara.

   Chiny

   We wrześniu odbyła się wideokonferencja przywódców UE z prezydentem Chin Xi Jinpingiem. Również przeprowadzono, jak w sprawie Turcji - ,,strategiczną dyskusję". Rada Europejska przypomniała wspólne z Pekinem stanowisko w marcu 2019 roku: ,,UE-Chiny: prognoza strategiczna". Rada sugeruje Pekinowi większe zaangażowanie we współpracę międzynarodową. W tym kontekście rząd Rzeczypospolitej podnosi, że ,,dobrze skoordynowana współpraca transatlantycka" czyli po prostu bliższe relacje Unia - USA mogą być istotną odpowiedzią na rosnącą asertywność Chin na arenie międzynawowej. Natomiast obecna polityka gospodarcza USA - szczególnie konfrontacyjna w okresie kampanii prezydenckiej - może spowodować (paradoksalnie!), że Chińska Republika Ludowa będzie bardziej otwarta na żądania i postulaty Unii.

   Białoruś

  Rada Europejska jednoznacznie stwierdziła, że nie uznaje wyników wyborów prezydenckich u naszego wschodniego sąsiada. Wzywa też władze w Mińsku do zaprzestania stosowania represji i przemocy, zwolnienia z więzień i aresztów wszystkich aresztowanych i zatrzymanych oraz poszanowania wolności słowa, demonstracji, mediów i możliwości tworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Rada Europy opowiada się za rozpoczęciem, jak to określono, ,,realistycznego dialogu ogólnonarodowego". W kuluarach słychać nawet, że obecny komisarz do spraw rozszerzenia UE Węgier Olivér Várhelyi mógłby być patronem negocjacji między Łukaszenką a opozycją. Stanowisko Polski wyrażone na posiedzeniu Rady Europejskiej, jest następujące: wyrażamy zadowolenie z przełamania wewnątrzunijnego impasu i - w końcu ! - podjęcia decyzji o sankcjach, co umożliwia zachowanie ,,twarzy" czyli wiarygodności UE. Cieszymy się, że dzięki inicjatywie Polski i całej Grupy Wyszehradzkiej oraz prezentacji projektu ,,Planu Gospodarczego UE na rzecz demokratycznej Białorusi" , Rada poprosiła Komisję Europejską o przygotowanie oferty unijnego wsparcia gospodarczego dla Białorusi. Polska uważa, że jest to stworzenie konkretnej i praktycznej alternatywy dla Rosji od lat eksponującej swoją ,,pomoc gospodarczą" dla Mińska.

  Armenia - Azerbejdżan - Górny Karabach

   Na debacie w tej sprawie w Parlamencie Europejskim wyraziłem opinię, że Unia powinna przestać tylko apelować i przyjmować rezolucje, ale wysłać do Górskiego Karabachu (przez Rosjan zwanego ,,Nagorno - Karabachem") misję rozjemczą czy pokojową. Tymczasem Rada Europejska tradycyjnie wezwała do ,,natychmiastowego zaprzestania działań wojennych", a także zaapelowała o ponowne podjęcie trwałego (sic!) zawieszenia broni i oczywiście ,,pokojowego rozwiązania konfliktu"). Rada poparła też inicjatywę współprzewodniczących Grupy Mińskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i zwróciła się do Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Polityki Zewnętrznej i Bezpieczeństwa o analizę możliwości wsparcia Unii dla procesu porozumienia w tym zapalnym regionie. Polska poparła te postulaty, podkreślając jednocześnie znaczenie bliższej współpracy instytucji UE z OBWE.

   Rosja

   Rada Europejska ,,zdecydowanie" potępiła otrucie Aleksieja Nawalnego. Podkreśliła jednocześnie, że użycie broni chemicznej stanowi poważne naruszenie prawa międzynarodowego. Rada wezwała także Federację Rosyjską do współpracy z Organizacją do Spraw Zakazu Broni Chemicznej (angielski skrót: OPCW), w wyniku której powinno nastąpić niezależne i międzynarodowe śledztwo. Stanowisko Polski: wskazaliśmy, że Unia nie powinna się wahać przed podejmowaniem zdecydowanych kroków, w tym sankcji. A UE powinna ponownie przenalizować swoje relacje z Moskwą, w tym rozważyć ostateczne zarzucenie projektu Gazociągu Północnego 2.

  Rada Europejska ponownie zajęła się tą sprawą - Nord Streamu 2 - na swoim posiedzeniu w ostatni czwartek i piątek w Brukseli. Premier Morawiecki był tam nieobecny, a nie mógł -zgodnie z regulacjami dotyczącymi funkcjonowania Rady -być zastąpiony przez któregoś z wicepremierów, tylko przez ewentualnie prezydenta RP. W końcu zdecydowano się - a jest to praktykowane - aby Polskę reprezentował premier Czech Andrej Babisz.

   Wielka Brytania

  Tak, tak, dożyliśmy czasów, gdy - po ,,Brexicie" - stosunku Brukseli ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej to już... ,,polityka zewnętrzna"! W tej kwestii Polska domaga się prowadzenia dalszych negocjacji i uniknięcia rozwodu ,,na ostro" (ostateczne warunki umowy brexitowej mają być przedstawione do końca roku 2020 ). Rząd RP jednocześnie podkreślał przygotowanie się równocześnie na scenariusz ,,no deal" - bez rzutowania jednak tego na toczące się rokowania. Polska oczekuje, że propozycje Komisji Europejskiej w sprawie porozumienia z Londynem będą wspierać najbardziej narażone sektory gospodarki - także w przypadku braku umowy ,,brexitowej".

   Oto bieżąca agenda unijna w zakresie ,,polityki zagranicznej". Ale i tak wszyscy oczekują na wybory w USA...

*tekst ukazał się w "Gazecie Polskiej Codziennie" (19.10.2020)


Opublikowano: 22 października 2020, 07:57 ; Ostatnia aktualizacja: 22 października 2020, 07:59