Wymysły Laska nieprzydatne

„Subiektywna” i „nieprzydatna” – w ten sposób prokuratura wojskowa
kwalifikuje wersję odsłuchu z kabiny tupolewa firmowaną przez zespół
Macieja Laska

 Ĺšledczy nie traktują serio wersji odsłuchu z kabiny tupolewa, przy ktĂłrej
tak natarczywie obstaje Maciej Lasek. W publicznych wystąpieniach
członkowie komisji Millera próbują prezentować swój odczyt, obarczony wadą
kontekstu sytuacyjnego, jako w pełni wartościowy i co więcej – fakultatywny
wobec ekspertyzy IES wynik badania. Ale tak nie jest. Dowodzi tego treść
postanowienia prokuratury wojskowej o oddaleniu wniosku dowodowego o
przesłuchanie w charakterze świadka Macieja Laska, do którego dotarł „Nasz
Dziennik”.

Tylko IES

W dokumencie datowanym na 8 maja br. prokurator referent śledztwa
smoleńskiego ppłk Jarosław Sej pisze, że: „JEDYNYM i obiektywnym źródłem
dowodowym, które pozwalałoby na jednoznaczne rozstrzygnięcie co do
ewentualnego wpływu Dowódcy Sił Powietrznych, są zapisy środków obiektywnej
kontroli lotu – rejestratora dźwięku MARS – BM.

Przeprowadzony dotychczas dowód z zapisów pochodzących z tego rejestratora
– opinia z zakresu fonoskopijnych badań zapisu dźwięku wydana przez
Instytut Ekspertyz Sądowych, nie podaje żadnych okoliczności, które mogłyby
uprawdopodobnić tezę o wywieraniu przez gen. Andrzeja Błasika wpływu na
pracę i decyzje załogi samolotu”.

To jasne, krakowski instytut w ogóle nie zidentyfikował głosu generała
Błasika ani żadnego innego „wyższego dowódcy wojskowego”, jak niekiedy
formułują swoje insynuacje członkowie komisji Millera i reaktywowanego
ostatnio tzw. zespołu Laska.

„Z pewnością, dowód z przesłuchania osoby [Laska – przyp. red.] bądź osób
uczestniczących w badaniu zdarzenia lotniczego, która w wyniku
przeprowadzonych czynności WYSNUŁA inne wnioski niż opiniujący w niniejszym
postępowaniu biegli – specjaliści z zakresu analizy nagrań i mowy – nie
byłby przydatny dla poczynienia ustaleń co do tego, czy na dowodowym
nagraniu zarejestrowane są wypowiedzi gen. Andrzeja Błasika” – wskazuje
prokurator Sej.

Śledczy ocenia wprost, że członków komisji nie warto na tę okoliczność
przesłuchiwać, bo ich opinie są „subiektywne” i przez to „nieprzydatne”.

Opinia ppłk. Seja powstała przy pewnej świadomości ustaleń komisji Millera.
Wspomina je „Raport końcowy” i załącznik nr 8 do protokołu komisji „Odpis
korespondencji pokładowej”. Są tam wypowiedzi, w których jako mówcę
wskazano dowódcę Sił Powietrznych. Przypomnijmy, że chodzi o frazy
„dwieście pięćdziesiąt metrów”, „sto metrów” i „(nic nie widać??)”
odnotowane we fragmentach dotyczących ostatniej fazy lotu, gdy samolot był
w okolicach bliĹźszej radiolatarni.

Dystraktor kłamstwa

W raporcie zespołu Jerzego Millera czytamy, że „zdaniem Komisji, o godz.
6:36:48,5 w kabinie załogi pojawił się Dowódca Sił Powietrznych,
najprawdopodobniej po rozmowie z Dyrektorem Protokółu. Podczas pobytu w
kabinie nie miał założonych słuchawek radiowych”.

Dalej mowa jest o jego odczycie wysokości (do tego trzykrotnym, choć cytuje
tylko dwa). Komisja wyciąga też wnioski, z jakiego przyrządu następował
odczyt: „Zdaniem Komisji, wypowiedzi Dowódcy Sił Powietrznych ograniczyły
się jedynie do podawania wysokości lotu odczytanych z wysokościomierza
barometrycznego (250 m, 100 m oraz 60 m).

Nie ingerował bezpośrednio w proces podejmowania decyzji przez dowódcę
statku powietrznego”. Kilka akapitów dalej autorzy raportu wiążą jednak
słowa „nic nie widać”, interpretowane jako 60 m wysokości, z poleceniem
dowódcy „odchodzimy na drugie”. W innym miejscu komisja wyraża ocenę, że
znajdowanie się osób postronnych w kabinie było dla załogi obciążeniem
psychologicznym, czynnikiem rozpraszającym (dystraktorem).

W tym kontekście wymienia się dowódcę Sił Powietrznych i dyrektora
Protokołu Dyplomatycznego, co jest o tyle dziwne, że z jego strony
pośredniczenie w konsultacjach między dysponentem samolotu a załogą były
zupełnie naturalne. W przypadku gen. Błasika „pojawienie się (…) w kokpicie
wynikło, zdaniem Komisji, z poinformowania go właśnie przez Dyrektora
Protokołu o pogarszających się warunkach atmosferycznych”.

Komisja Millera, odnosząc się do domniemanej obecności gen. Błasika w
kabinie, stwierdza (odmiennie niż MAK), że generał nie zamierzał wywierać i
nie wywierał żadnej presji na załogę, ale kończy to zdaniem: „Należy także
przyznać, że elementem presji pośredniej była obecność Dowódcy Sił
Powietrznych w kabinie załogi, gdyż w świadomości dowódcy statku
powietrznego mogła pojawić się obawa o ocenę jakości wykonania przez niego
podejścia do lądowania. Jednakże czynnik ten był jedynie elementem
towarzyszącym wydarzeniom w ostatniej fazie lotu”.

Inaczej wejście dowódcy Sił Powietrznych do kokpitu próbuje tłumaczyć
tygodnik „Wprost”, sugerując, że gen. Błasik mógł wykonywać wtedy tzw. lot
inspektorski (inspekcyjny). To procedura umożliwiająca wyższym dowódcom
kontrolę pracy załóg. Żaden z pilotów specpułku, z którym rozmawiał wczoraj
„Nasz Dziennik”, nie przypomina sobie jednak ani jednego lotu
inspektorskiego Błasika na Tu-154M. Generał sam latał na drugim odrzutowcu
jednostki, Jaku-40. Przeszkolił się do wykonywania obowiązków drugiego
pilota i gdy nadarzyła się taka okazja, siadał za sterami, a nie przyglądał
się pracy załogi.

Inspektorskie nie z VIP-ami

– Na Tu-154M loty inspektorskie były sporadyczne. I nigdy podczas
wykonywania operacji HEAD – mówi oficer, który w specpułku służył ponad
dziesięć lat.

„Wprost” twierdzi, że podobno trwają gorączkowe poszukiwania pisemnego
rozkazu na taki lot inspektorski. Szanse na znalezienie czegokolwiek po
przetrząśnięciu całej dokumentacji jednostki przez komisję Millera wydają
się jednak znikome, bo raczej nie przegapiłaby dokumentu uwiarygodniającego
jej tezy.

Opinie prokuratora Jarosława Seja to element uzasadniania decyzji o
niepowoływaniu na świadka obecnego szefa Państwowej Komisji Badania
Wypadków Lotniczych i wiceprzewodniczącego podkomisji lotniczej w komisji
Millera Macieja Laska. Wniosek o jego przesłuchanie złożył mec. Bartosz
Kownacki po wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”, w którym powtórzył on tezę o
obecności Błasika w kabinie pilotów. Kownacki jako pełnomocnik bliskich
generała domagał się, by prokurator zapytał Laska o szczegółowe podstawy
wysuwanych twierdzeń.

Sej uzupełnił wywód formalny o dość niedwuznaczną ocenę wartości
ewentualnych zeznań Laska, – Jeżeli jest bezwzględny zakaz dowodowy, to
zupełnie wystarczyłoby powołanie się na określony przepis i dalsza część
uzasadnienia nie byłaby konieczna. Ale być może prokurator chciał rzetelnie
wyjaśnić swoje przesłanki – ocenia mec. Marcin Madej, adwokat i były
prokurator wojskowy.

Przy okazji mogliśmy dowiedzieć się, jaki prokuratura ma stosunek do
raportu Millera i wartości jego tez. Prokuratorzy – jak mówi kpt. Marcin
Maksjan z NPW – otrzymali od KBWLLP wszystkie dokumenty, o które
wnioskowali, i wykonują czynności, które zmierzają do ustalenia osoby,
„która zidentyfikowała jeden z głosów nagrany na rejestratorze fonicznym
samolotu Tu-154M nr 101 jako głos gen. Andrzeja Błasika”. Jednak dla
śledczych nie jest to sprawa zasadnicza.

Wątek głosu Błasika pojawia się w ramach czynności „umożliwiających ocenę
wartości dowodowej dokumentu zwanego potocznie ’Raportem Millera’” –
wyjaśniał kpt. Maksjan w październiku ubiegłego roku. Zapewne od tego czasu
na Nowowiejskiej, gdzie urzędują wojskowi prokuratorzy, wyrobiono sobie
opinię na ten temat raczej nie jest ona pochlebna.

Piotr Falkowski