Dwie historie z ostatnich dni.

Historia pierwsza. Celebrytka i serialowa aktoreczka wraz z dziennikarzem
TVN Turbo testują luksusowe auto. Postanawiają zamienić się miejscami za
kierownicą, wobec czego zatrzymują się nieprzepisowo na przystanku
autobusowym, a dziennikarz nieostrożnie otwiera drzwi na oścież. Ruszający
z przystanku autobus te drzwi poważnie uszkadza. Na miejscu pojawia się
drogĂłwka, ktĂłra na widok aktoreczki oraz dziennikarza dostaje orgazmu i
karze mandatem wyłącznie kierowcę autobusu. Ten zresztą też jest
przeszczęśliwy, ponieważ aktoreczka dała mu autograf dla córki. Dopiero po
paru dniach pojawiają się pytania o postępowanie policjantów, a wypowiedzi
ekspertów od ruchu drogowego są jednoznaczne: celebrytka i jej samochodowy
cicerone też powinni byli dostać mandat.

Historia druga. W Katowicach hiperprofesjonalny oddział antyterrorystów ma
zatrzymać groźnego przestępcę. Policjanci przeprowadzają profesjonalne
rozeznanie: pytają „pracownika administracji” (czyli zapewne ciecia), gdzie
mieszka przestępca. Cieć się waha i w końcu wskazuje źle. Ale wiadomo –
skoro inny cieć pełni ważną funkcję rządową, to generalnie cieciom ufać
trzeba. Antyterroryści wpadają do mieszkania i leją zastanych tam kobietę
oraz mężczyznę. A gdy ci zostali już porządnie złojeni, sprawdzają im
dokumenty i oto – wot siurpryza! – okazuje się, że to nie ci. Całkiem jak w
tej scenie z „Nie ma róży bez ognia”
(http://www.youtube.com/watch?v=u8aoMR9bVng&feature=related od 7 min.) –
„Zenek, to nie ten, idioto”. Bareja po raz kolejny okazuje się twórcą
ponadczasowym.

Oczywiście policja przeprosiła, a jakże, ale też zaznaczyła, że lokatorzy
nie tego mieszkania nie chcieli współpracować, stąd elementy użycia siły.
Znaczy – mieli dołożyć sobie sami, coby się funkcjonariusze nie musieli
męczyć?

Przez wiele lat w wielu głośnych sprawach w swoich komentarzach stawałem po
stronie policji, choć wiedziałem, że to struktura – zwłaszcza na centralnym
szczeblu – tkwiąca często nadal w Peerelu, głównie za sprawą ludzi.

Jednocześnie miałem cały czas w pamięci przeczytaną już dość dawno temu
książkę „Przełom” Williama Brattona, dziś już legendarnego komendanta
policji nowojorskiej, który z Nowego Jorku – miasta przyjaznego przestępcom
zrobił miasto przyjazne ludziom. Widziałem, że nawet jeśli zdarzali się
komendanci główni, którzy oficjalnie potwierdzali, że dokonania Brattona
znają, a książkę czytali (był nawet taki, który zalecił ją komendantom
wojewódzkim jako lekturę obowiązkową), to jest to tylko tzw. lip service.
Nigdy się nie zdarzyło, żeby którykolwiek z szefów polskiej policji
wprowadził w życie którąś z naczelnych zasad organizacyjnych, jakie w NYPD
wdrażał Bratton.

W pamięci miałem zwłaszcza jedną z głównych reguł Brattona: zero
tolerancji. Z tym że większość interpretowała to jedynie jako „zero
tolerancji” wobec nawet drobnych wykroczeń, podczas gdy dla Brattona
znaczenie tej frazy było podwójne. Oznaczała ona także zero tolerancji
wobec samych funkcjonariuszy, jeżeli przekroczą przepisy i złamią zasady.

W Polsce ta reguła, jak to często bywa, stoi na głowie. Są policjanci,
którzy trwają w zawieszeniu przez kilka lat, jeżeli oskarży ich o
współpracę jeden bandyta. Ale gdy zdarza się sprawa, która wynika
ewidentnie z winy policjantów – jak w Katowicach – to szefowie robią
wszystko, żeby nie przyznawać się do winy i nie zapłacić ani złotówki
odszkodowania.

Resztki mojego kredytu zaufania dla polskiej policji wyczerpały się 11
listopada ubiegłego roku. To, co zaprezentowała policja głównie na Placu
Konstytucji, a także słynne sceny z gliniarzem po cywilnemu, kopiącym po
głowie spokojnie idącego człowieka, sprawiły, że nie jestem już w stanie
traktować policji w jakiejkolwiek sprawie jako instytucji godnej zaufania.

Dwie na początku przywołane historie, choć z całkiem innych dziedzin
działania policji, są o tyle symptomatyczne, że dają całościowy obraz
kultury instytucjonalnej tej instytucji. Pierwsza pokazuje, Ĺźe rĂłwne
traktowanie obywateli przez policję to fikcja. Drogówka, która – to
tajemnica poliszynela – dostaje odgórne normy liczby mandatów do
wystawienia, ma w istocie głęboko gdzieś bezpieczeństwo na drogach, a jej
naczelnym zadaniem jest zasilanie budĹźetu jak najmniejszym kosztem, czyli
głównie z wykorzystaniem radarów. W sytuacji, do jakiej doszło w Warszawie,
zwykły Kowalski dostałby nie tylko mandat za zatrzymanie się na przystanku
i brak należytej ostrożności przy wsiadaniu do auta, ale jeszcze za gaśnicę
bez aktualnej homologacji i brudną tablicę rejestracyjną. Oraz zapewne
zatrzymano by mu dowĂłd rejestracyjny za zniszczone drzwi. No, ale na widok
redaktora Kornackiego i aktoreczki Sochy nasi twardziele miękną. Może nie
bez znaczenia jest fakt bliskiej współpracy TVN Turbo i policji drogowej,
zwłaszcza warszawskiej? Ręka rękę myje.

Druga sprawa jest bardziej przerażająca. Raz, że to nie pierwsza taka
historia, a policja, jak widać, nie wyciąga z poprzednich żadnych wniosków.
Dwa – że okazuje się, iż oddział uzbrojonych po zęby bysiów, którzy mogą
łatwo w trakcie interwencji złamać komuś kręgosłup albo wybić oko, robi
profesjonalne rozeznanie przed akcją, rozpytując ciecia. A następnie ustami
niezwykle twarzowego rzecznika broni się, że napadnięci – tak to należy
nazwać – nie chcieli współpracować. Teraz poszkodowanych czekają
prawdopodobnie lata rozpraw, bo tego typu spraw policja nigdy nie załatwia,
jak należy. Zawsze walczy do upadłego, broniąc swojego rzekomego
profesjonalizmu. Wydaje się organicznie niezdolna do przyznania się do
błędu.

Te dwie sprawy przypieczętowują zmianę mojego stosunku do polskiej policji.
Nie mam do niej zaufania, uważam ją za instytucję bardziej niebezpieczną
dla obywateli niż im pomagającą, nieefektywną i zdemoralizowaną.

Polska policjo, na moje wsparcie w mediach juĹź nie licz. http://www.fronda.pl/news/czytaj/tytul/warzecha:_policjo,_na_mnie_juz_nie_licz_19948/

--
"Jak już nie będę mogła sobie sama nalać tej herbaty z baniaczka to mam
inne wyjście na taką sytuację" M.Czubaszek