Gdzie znalezc orzeczenie Sądu Pracy: SN z 27 stycznia 2004 I PK 222/03

smerf pisze:

Gdzie znalezc orzeczenie S�du Pracy: SN z 27 stycznia 2004 I PK 222/03

W google.

--
@2011 Johnson
http://db.tt/JzsPUMU

On 2011-02-23 14:55, Johnson wrote:

smerf pisze:

Gdzie znalezc orzeczenie S�du Pracy: SN z 27 stycznia 2004 I PK 222/03

W google.

A pomozesz?

Bo jakos go tam nie ma.
Na stronie z orzeczeniami sn.pl rowniez.

smerf pisze:

A pomozesz?

Bo jakos go tam nie ma.
Na stronie z orzeczeniami sn.pl rowniez.

Daj spokój - tezę w 2 minuty znalazłem. A uzasadnienia już mi się nie chciało szukać.
Wpisz sygnaturę w cudzysłowach.


--
@2011 Johnson
http://db.tt/JzsPUMU

W dniu 2011-02-23 15:02, smerf pisze:

On 2011-02-23 14:55, Johnson wrote:

smerf pisze:

Gdzie znalezc orzeczenie S�du Pracy: SN z 27 stycznia 2004 I PK 222/03

W google.

A pomozesz?

Bo jakos go tam nie ma.
Na stronie z orzeczeniami sn.pl rowniez.

A dobry dzień mam, prosze bardzo (z Lexa):



Wyrok

z dnia 27 stycznia 2004 r.

Sąd Najwyższy

I PK 222/03

1. Były pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną byłemu pracodawcy wskutek naruszenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości (art. 361 § 1 k.c.), niezależnie od stopnia winy, a do jego odpowiedzialności ma zastosowanie domniemanie nienależytego wykonania umowy (art. 471 k.c.).
2. Przepisy o karze umownej zawarte w Kodeksie cywilnym mają do klauzuli konkurencyjnej jedynie odpowiednie zastosowanie (art. 483 i 484 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Klauzula konkurencyjna nie jest bowiem umową prawa cywilnego, lecz umową prawa pracy, pozostając w bezpośrednim związku podmiotowym i przedmiotowym ze stosunkiem pracy. Okoliczność ta musi być wzięta pod uwagę przy ocenie możliwej do zaakceptowania wysokości zastrzeżonej kary umownej. Jej wysokość powinna być korygowana zasadami prawa pracy, zwłaszcza ryzyka podmiotu zatrudniającego i ograniczonej odpowiedzialności materialnej pracownika.
LEX nr 465932
465932
Dz.U.1998.21.94: art. 101(2); art. 300
Dz.U.1964.16.93: art. 361 § 1; art. 471; art. 483; art. 484

   Kara umowna przysługująca pracodawcy za złamanie przez pracownika zakazu konkurencji nie powinna być rażąco wyĹźsza od odszkodowania naleĹźnego pracownikowi za powstrzymywanie się od zakazu konkurencji.
PiZS 2006/8/31
189130
Dz.U.1998.21.94: art. 101(2)
Dz.U.1964.16.93: art. 483


Skład orzekający

  Przewodniczący: Sędzia SN Barbara Wagner.
  Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (spr.), Zbigniew Hajn.
  Protokolant: Małgorzata Beczek.

Sentencja

  Sąd NajwyĹźszy w sprawie z powĂłdztwa "ML" sp. z o.o. przeciwko Tomaszowi F. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 stycznia 2004 r., kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 grudnia 2002 r.,
  uchyla zaskarĹźony wyrok w części oddalającej powĂłdztwo ponad zasądzoną kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych z ustawowymi odsetkami (punkt I) oraz w części orzekającej o kosztach procesu (punkt III) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie faktyczne

  Sąd Rejonowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 24 września 2002 r., zasądził od pozwanego Tomasza F. na rzecz strony powodowej "ML" sp. z o.o. kwotę 30.000 zł z ustawowymi odsetkami tytułem kary umownej.
  Sąd Rejonowy ustalił, Ĺźe pozwany był zatrudniony u strony powodowej w charakterze spedytora w dziale transportu i spedycji. Zatrudniony został najpierw na okres prĂłbny od 1 grudnia 1999 r. do 28 lutego 2000 r., następnie na czas określony od 29 lutego 2000 r. do 31 maja 2000 r., wreszcie na czas nieokreślony od 1 czerwca 2000 r. Łącznie z zawarciem 1 czerwca 2000 r. umowy o pracę na czas nieokreślony, strony zawarły umowę o zakazie konkurencji. W § 1 ust. 1 tej umowy wymieniono typy szczegĂłlnie waĹźnych dla pracodawcy informacji, do ktĂłrych pracownik miał dostęp w ramach wykonywania obowiązkĂłw pracowniczych, w tym: informacje o planach rozwoju i strategii firmy, metody marketingu, sprzedaĹźy oraz obsługi klientĂłw, warunki umĂłw z klientami, cenniki i zasady ich stosowania, obroty firmy w zakresie rzeczowym i finansowym, koszty, dochody, informacje dotyczące interesĂłw gospodarczych klientĂłw, dane adresowe i osobowe klientĂłw, zakładowy system wynagradzania i premiowania, dane kadrowe pracownikĂłw agencji, warunki umĂłw najmu i dzierĹźawy lokali, magazynĂłw, innych pomieszczeń i placĂłw, bazy danych. Umowa przewidywała (§ 1 ust. 2), Ĺźe za działalność konkurencyjną dla pracownikĂłw zatrudnionych na stanowiskach pracy w pionie obsługi klienta, pionie administracyjnym i pionie księgowości uwaĹźa się: prowadzenie agencji celnej, pracę w agencji celnej, prowadzenie działalności transportowej i spedycyjnej, prowadzenie składu celnego, pracę w firmie transportowej i spedycyjnej, pracę w firmie prowadzącej skład celny, pracę polegającą na reprezentowaniu pracodawcy przed organami celnymi lub przygotowaniu dokumentĂłw celnych. Klauzula konkurencyjna zobowiązywała pozwanego do nieprowadzenia przez okres jednego roku po ustaniu stosunku pracy działalności konkurencyjnej, w ktĂłrej wykorzystywałby wymienione w umowie informacje. W umowie określono, Ĺźe pracownikowi przysługiwać będzie odszkodowanie w wysokości 25% wynagrodzenia otrzymywanego przed ustaniem stosunku pracy, przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. W przypadku naruszenia umowy o zakazie konkurencji, pracownik zobowiązany został do zapłaty na rzecz pracodawcy kary umownej w kwocie 30.000 zł (§ 4 ust. 1 umowy). W dniu 30 września 2000 r. pozwany wypowiedział umowę o pracę. Umowa została rozwiązana po upływie okresu wypowiedzenia w dniu 31 paĹşdziernika 2000 r. Wtedy teĹź rozpoczął się czas trwania zakazu konkurencji, wynikającego z klauzuli konkurencyjnej. Strona powodowa w piśmie z 10 listopada 2000 r. poinformowała pozwanego o rozpoczęciu wypłaty stosownego odszkodowania oraz przypomniała o zakazie konkurencji obowiązującym do 31 paĹşdziernika 2001 r. W piśmie z 23 listopada 2000 r. pozwany poinformował stronę powodową o podjęciu w dniu 2 listopada 2000 r. zatrudnienia w firmie "CP" sp. z o.o., a następnie pismem z 14 grudnia 2000 r. zrezygnował z przysługującego mu odszkodowania karencyjnego i odesłał przelaną wcześniej na jego konto kwotę 461,84 zł. Strona powodowa w dniu 13 grudnia 2000 r. wezwała pozwanego do zapłaty kary umownej w wysokości 30.000 zł z tytułu naruszenia zakazu konkurencji, zakreślając termin na spełnienie świadczenia. Według ustaleń Sądu Rejonowego, pozwany objął u nowego pracodawcy funkcję szefa działu morskiego. Przedmiotem działalności "CP" sp. z o.o. są usługi spedycyjne i transportowe. Stanowisko spedytora, ktĂłre pozwany zajmował u strony powodowej, było stanowiskiem strategicznym dla rozwoju tej spółki. Pozwany był początkowo jedyną osobą odpowiedzialną za spedycję morską. Negocjował warunki sprzedaĹźy usług i koordynował proces transportowy. Tylko trzech innych spedytorĂłw miało dostęp do dokumentacji i informacji związanych z obsługą klientĂłw w zakresie konkretnych umĂłw.
  Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy uznał, Ĺźe roszczenie strony powodowej jest zasadne. Pozwany przez zawarcie umowy o zakazie konkurencji został zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej przez rok po rozwiązaniu stosunku pracy. Umowa była waĹźna, została zawarta zgodnie z przepisami prawa. Pozwany miał dostęp do informacji szczegĂłlnie waĹźnych dla pracodawcy, a ujawnienie tych informacji mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Sąd Rejonowy nie podzielił poglądu pozwanego, iĹź brak jest przesłanek z art. 1011 § 1 k.p. warunkujących uznanie waĹźności umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Fakt zwrotu przez pozwanego wypłaconego mu odszkodowania karencyjnego nie oznacza, Ĺźe umowa przestała obowiązywać. Pozwany bezspornie podjął pracę w spółce konkurencyjnej. Sąd Rejonowy dopuścił moĹźliwość zastosowania przez strony instytucji kary umownej w związku z naruszeniem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Postanowienie umowne dotyczące kary umownej było prawnie dopuszczalne, skoro umowa o zakazie konkurencji zawarta została w interesie pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy nie regulują szczegółowo tej instytucji, w związku z czym naleĹźy posiłkować się przepisami Kodeksu cywilnego. W związku z treścią art. 484 § 1 k.c., Sąd Rejonowy stwierdził, iĹź skoro w umowie o zakazie konkurencji wyraĹşnie przewidziano stosowanie kary umownej w razie naruszenia zakazu, żądanie zapłaty kary umownej jest w pełni uzasadnione w związku z naruszeniem tego zakazu, gdyĹź stanowi ono niewykonanie zobowiązania z umowy o zakazie konkurencji, bez konieczności wykazywania przez pracodawcę rozmiaru szkody i związku przyczynowego.
  W wyniku apelacji pozwanego, Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 12 grudnia 2002 r., zmienił zaskarĹźony wyrok Sądu Rejonowego w ten sposĂłb, Ĺźe zasądzoną od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 30.000 zł obniĹźył do kwoty 5.400 zł, oddalając powĂłdztwo i apelację pozwanego w pozostałej części. Pozwany domagał się w apelacji oddalenia powĂłdztwa w całości, ewentualnie uchylenia zaskarĹźonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
  Sąd Okręgowy uznał, Ĺźe apelacja pozwanego zasługuje na uwzględnienie jedynie w części. Strony zawarły umowę o zakazie konkurencji, ktĂłra nakładała na stronę powodową obowiązek wypłaty odszkodowania karencyjnego i jednocześnie zobowiązywała pozwanego do niepodejmowania pracy konkurencyjnej. Strona powodowa zabezpieczyła karą umowną prawidłowe wykonanie umowy. Adresatem zakazĂłw związanych z nieuczciwą konkurencją był pozwany, ktĂłry dobrowolnie taką umowę zawarł. Zdaniem Sądu, pozwany nie moĹźe w sposĂłb dowolny przekreślać swoich zobowiązań wobec byłego pracodawcy wynikających z zawartej umowy. Pozwany zignorował zawarte bezpośrednio w umowie o zakazie konkurencji zobowiązania i po zakończeniu stosunku pracy ze stroną powodową niezwłocznie podjął zatrudnienie w spółce "CP", ktĂłrej profil działalności jest zdecydowanie pokrewny z profilem byłego pracodawcy. Decydując się na podjęcie zatrudnienia u nowego pracodawcy pozwany znał ograniczenia wynikające z umowy. Sąd Okręgowy uznał, Ĺźe strona powodowa prawidłowo zastosowała wobec pozwanego przepisy o karze umownej. Sąd postanowił jednak obniĹźyć wysokość kary umownej z kwoty 30.000 zł do kwoty 5.000 zł (taką kwotę wskazano w uzasadnieniu zaskarĹźonego wyroku, chociaĹź w jego sentencji kwotę zasądzonej kary umownej obniĹźono do 5.400 zł). Sąd Okręgowy podzielił pogląd wyraĹźony w apelacji, oparty na treści art. 484 § 2 k.c. oraz orzecznictwie Sądu NajwyĹźszego (por. wyrok z 16 lipca 1998 r., I CKN 802/97), według ktĂłrego, jeĹźeli przedmiotem żądania pozwu jest zasądzenie kary umownej, a pozwany wnosi o oddalenie powĂłdztwa, naleĹźy uznać, Ĺźe w tym wniosku pozwanego zawarty jest takĹźe wniosek o obniĹźenie kary umownej. Sąd Okręgowy odwołał się do poglądĂłw wyraĹźonych przez autorĂłw: "Komentarza do Kodeksu cywilnego", pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 1997 r., według ktĂłrych dłuĹźnik moĹźe żądać zmniejszenia (miarkowania) kary umownej, jeĹźeli wykaĹźe, Ĺźe kara jest rażąco wygĂłrowana w porĂłwnaniu do poniesionej przez wierzyciela szkody (por. wyrok Sądu NajwyĹźszego z 20 maja 1980 r., I CR 229/80, OSN 1980, nr 12, poz. 243). W doktrynie postulowany jest szczegĂłlnie ostroĹźny zakres stosowania tego instrumentu. ZastrzeĹźenie kary umownej podlega takĹźe kontroli ze względu na ogĂłlne zasady dotyczące treści czynności prawnych (art. 58 k.c.) oraz wykonywania praw podmiotowych (art. 5 k.c.). Miarkując karę umowną, Sąd Okręgowy odwołał się do art. 5 k.c. Powołując się w dalszym ciągu na cytowany juĹź "Komentarz do Kodeksu cywilnego", Sąd wskazał, iĹź: "sytuacjonistyczne rozumienie zasad współżycia społecznego polega na wyznaczeniu granic i podstaw udziału oceny sędziowskiej odnoszącej się do konkretnego przypadku i uwzględniającej całokształt okoliczności określonego stanu faktycznego. Zgodnie z takim ujęciem zasady współżycia społecznego mogą stanowić podstawę dokonania korektury w ocenie nietypowego przypadku". Sąd Okręgowy skorygował wysokość zasądzonej kary pieniężnej. W ocenie Sądu sytuacja majątkowa pozwanego, jego relatywnie niewielkie zarobki w trakcie pracy u strony powodowej w porĂłwnaniu do wysokości kary umownej, dają moĹźliwość ustalenia wysokości zasądzonej kary umownej stosownej do moĹźliwości finansowych pozwanego.
  Kasację od wyroku Sądu Okręgowego wniĂłsł pełnomocnik strony powodowej, zaskarĹźając wyrok ten w części zmieniającej wyrok sądu pierwszej instancji i oddalającej powĂłdztwo o zasądzenie kary umownej ponad kwotę 5.400 zł oraz w części dotyczącej kosztĂłw procesu. Kasację oparto na podstawach:
1) naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 484 § 2 k.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy pozwany nie żądał obniżenia kary umownej, a wyłącznie wnosił o oddalenie powództwa i ograniczał się do podważania materialnoprawnych podstaw swojej odpowiedzialności, nie kwestionując samej wysokości dochodzonej kary, a ponadto w sprawie nie poczyniono ustaleń faktycznych pozwalających na miarkowanie kary umownej; art. 5 k.c. przez zaniechanie wskazania okoliczności faktycznych leżących po stronie pozwanego, konkretyzujących działanie zasad współżycia społecznego; art. 58 k.c przez przyjęcie, że zawarta umowa w przedmiocie klauzuli o zakazie konkurencji narusza prawa pozwanego z punktu widzenia zasad współżycia społecznego;
2) naruszenia prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, mianowicie art. 378 k.p.c. poprzez zastosowanie instytucji miarkowania kary umownej w sytuacji, gdy pozwany tego nie żądał. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi drugiej instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie apelacji pozwanego w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kosztów postępowania kasacyjnego według załączonego spisu kosztów.
  Jako okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji wskazano:
1) występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne, a mianowicie konieczność wyjaśnienia, czy sąd korzystający z instrumentu miarkowania kary umownej jest zobowiązany do wskazania w uzasadnieniu orzeczenia kryteriów, jakimi kierował się podejmując decyzję o skorzystaniu z tego instrumentu oraz ustalając wielkość obniżenia kary umownej; a ponadto
2) sprzeczność rozstrzygnięcia z podstawowymi zasadami porządku prawnego wyrażonymi w art. 5 k.c., 58 k.c., 471 k.c. i 484 § 2 k.c. przez przyjęcie, że nie wykonano umowy znacznie ograniczając karę umowną, w sytuacji gdy pozwany dokonał naruszenia wiążącej strony umowy, gdyż niezwłocznie po rozwiązaniu umowy z powódką podjął zatrudnienie w firmie konkurencyjnej, nie licząc się nie tylko z postanowieniami umowy, ale również z dobrymi obyczajami.

Uzasadnienie prawne

  Sąd NajwyĹźszy zwaĹźył, co następuje:
  Były pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną byłemu pracodawcy wskutek naruszenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na podstawie odpowiednio stosowanych przepisĂłw Kodeksu cywilnego. Oznacza to, Ĺźe ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości (art. 361 § 1 k.c.), niezaleĹźnie od stopnia winy, a do jego odpowiedzialności ma zastosowanie domniemanie nienaleĹźytego wykonania umowy (art. 471 k.c.). Pracodawcę obciąża dowĂłd naruszenia umowy, rozmiaru szkody oraz normalnego związku przyczynowego między naruszeniem umowy a szkodą. PoniewaĹź jest to dowĂłd trudny do przeprowadzenia, pracodawcy zabezpieczają swoje interesy przez zastrzeĹźenie w umowie kary umownej, ktĂłra obciąża pracownika w razie naruszenia umowy o zakazie konkurencji. Do kary umownej mają wĂłwczas zastosowanie art. 483 i 484 k.c.
  W orzecznictwie Sądu NajwyĹźszego przyjmuje się dopuszczalność stosowania kary umownej w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (por. wyrok z dnia 10 paĹşdziernika 2003 r., I PK 528/02, niepubl.). RĂłwnieĹź doktryna dopuszcza taką moĹźliwość (por. K. Jaśkowski, E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, KrakĂłw 2003), podkreślając, Ĺźe w razie naruszenia zakazu konkurencji przez byłego pracownika bardziej na ochronę zasługuje były pracodawca będący przedsiębiorcą (a ściślej jego interesy gospodarcze zagroĹźone lub naruszone przez konkurencyjną działalność pracownika) niĹź były pracownik, ktĂłry podejmuje - zwłaszcza jako przedsiębiorca - konkurencyjną działalność gospodarczą. Dopuszczalność zastrzeĹźenia w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienaleĹźytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej musi jednak uwzględniać specyfikę relacji prawnej łączącej byłego pracodawcę z byłym pracownikiem. Oznacza to, Ĺźe przepisy o karze umownej zawarte w Kodeksie cywilnym mają do klauzuli konkurencyjnej jedynie odpowiednie zastosowanie (art. 483 i 484 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Klauzula konkurencyjna nie jest bowiem umową prawa cywilnego, lecz umową prawa pracy, pozostając w bezpośrednim związku podmiotowym i przedmiotowym ze stosunkiem pracy. Okoliczność ta musi być wzięta pod uwagę przy ocenie moĹźliwej do zaakceptowania wysokości zastrzeĹźonej kary umownej. Jej wysokość powinna być korygowana zasadami prawa pracy, zwłaszcza ryzyka podmiotu zatrudniającego i ograniczonej odpowiedzialności materialnej pracownika (por. wyrok Sądu NajwyĹźszego z dnia 10 paĹşdziernika 2003 r., I PK 528/02).
  W tym kontekście oceny wymaga prawidłowość zmiarkowania kary umownej przez Sąd Okręgowy.
1. Na wstępie należy zwrócić uwagę, że z zaskarżonego wyroku nie wynika jednoznacznie, do jakiej kwoty kara umowna została obniżona, ponieważ w sentencji obniżenie nastąpiło z kwoty 30.000 zł do kwoty 5.400 zł, z kolei w uzasadnieniu stwierdzono, że obniżenie nastąpiło do kwoty 5.000 zł. Rozbieżność między sentencją a uzasadnieniem nie była jednak zasadniczym argumentem, który przesądził o uznaniu przez Sąd Najwyższy zasadności zarzutów kasacji dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego, zwłaszcza art. 5 k.c. i art. 484 § 2 k.c.
  Uzasadniony jest zarzut kasacji, Ĺźe Sąd Okręgowy nie wskazał w istocie, jakimi kryteriami kierował się podejmując decyzję o skorzystaniu z instrumentu miarkowania kary umownej oraz ustalając wysokość tej kary po jej obniĹźeniu. Sąd ten, odwołując się do klauzuli generalnej zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.), stwierdził jedynie, Ĺźe "sytuacja majątkowa pozwanego, jego relatywnie niewielkie zarobki w trakcie pracy u strony pozwanej w porĂłwnaniu do wysokości kary umownej, dają moĹźliwość zasądzenia kary umownej stosownej do moĹźliwości finansowych pozwanego". Sąd Okręgowy nie ustalił przy tym, jaka była rzeczywista wysokość zarobkĂłw pozwanego w czasie zatrudnienia u strony powodowej i jaka jest jego obecna sytuacja majątkowa, ani nie wskazał, na jakiej podstawie przyjął, Ĺźe kwota 30.000 zł nie odpowiada moĹźliwościom finansowym pozwanego. W toku postępowania przed sądami obu instancji pozwany nie twierdził, Ĺźe zastrzeĹźona kara umowna w kwocie 30.000 zł jest wygĂłrowana w stosunku do jego Ăłwczesnej i obecnej sytuacji materialnej.
  MoĹźliwość miarkowania kary umownej na podstawie art. 5 k.c., aczkolwiek dopuszczana przez doktrynę (stosowne poglądy wyraĹźone w piśmiennictwie w tym przedmiocie przytoczył Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarĹźonego wyroku), jest kwestionowana w orzecznictwie (por. wyrok Sądu NajwyĹźszego z dnia 22 maja 2002 r., I CKN 1567/99, OSNC 2003, nr 7-8, poz. 109). W judykaturze stwierdza się, Ĺźe zmniejszenie kary umownej w oparciu o art. 5 k.c. jest niedopuszczalne między innymi z tej przyczyny, Ĺźe instytucję obniĹźenia kary umownej ustawodawca uregulował w art. 484 § 2 k.c., szczegółowo określając w nim przesłanki obniĹźenia. Nie moĹźna zastępować szczegółowej regulacji prawnej zastosowaniem art. 5 k.c.
  NiezaleĹźnie od tego, jaki punkt widzenia się przyjmie - moĹźliwości czy niedopuszczalności miarkowania kary umownej na podstawie art. 5 k.c. (w prawie pracy art. 8 k.p.) - nie moĹźe ulegać wątpliwości, Ĺźe miarkowanie powinno się odbyć w oparciu o precyzyjnie ustalone kryteria obniĹźenia wysokości kary umownej.
  W prawie cywilnym takimi kryteriami są rażące wygĂłrowanie kary umownej oraz spełnienie zobowiązania w znacznej części (art. 484 § 2 k.c.). W rozpoznawanej sprawie w grę moĹźe wchodzić jedynie kryterium rażącego wygĂłrowania kary umownej, poniewaĹź - jak wynika z ustaleń sądĂłw obu instancji - pozwany w Ĺźadnej części nie spełnił swojego zobowiązania polegającego na powstrzymywaniu się od działalności konkurencyjnej przez rok po ustaniu zatrudnienia, skoro niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o pracę ze stroną powodową podjął zatrudnienie w konkurencyjnej spółce. Wykonanie zobowiązania w znacznej części oznacza zaspokojenie w istotnym zakresie interesu wierzyciela. Pozwany nie zaspokoił interesu strony powodowej w jakiejkolwiek części.
  Kara umowna moĹźe być rażąco wygĂłrowana w rozumieniu art. 484 § 2 k.c. juĹź w momencie jej zastrzegania albo stać się rażąco wygĂłrowaną w następstwie późniejszych okoliczności, do ktĂłrych zalicza się fakt, Ĺźe szkoda wierzyciela jest znikoma, wskutek czego zachodzi rażąca dysproporcja między wysokością szkody a wysokością naleĹźnej kary. Kryterium rażącej dysproporcji między karą umowną a powstałą lub mogącą powstać szkodą - charakterystyczne dla klasycznych stosunkĂłw cywilnych - moĹźe zostać zmodyfikowane na gruncie prawa pracy, poniewaĹź - jak to zostało juĹź wcześniej zasygnalizowane - przepis art. 484 § 2 k.c. znajduje w stosunkach pracy jedynie odpowiednie zastosowanie. Kryteria wypracowane w orzecznictwie Sądu NajwyĹźszego w odniesieniu do stosunkĂłw cywilnoprawnych mogą być posiłkowo wykorzystane w stosunkach z zakresu prawa pracy. Do stosunkĂłw tych powinny być jednak zastosowane odmienne kryteria, właściwe dla spraw z zakresu prawa pracy. Ĺťadnych kryteriĂłw miarkowania nie przewiduje natomiast art. 8 k.p.
  W stosunkach z zakresu prawa pracy kryterium rażącego wygĂłrowania kary umownej moĹźe być odniesione na przykład do wysokości odszkodowania (wynagrodzenia karencyjnego). Ustalając wysokość odszkodowania naleĹźnego pracownikowi od pracodawcy za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej (art. 1012 § 1 i 3 k.p.), pracodawca wycenia w istocie wartość zakazu konkurencji. Kara umowna przysługująca pracodawcy za złamanie tego zakazu nie powinna być rażąco wyĹźsza od odszkodowania naleĹźnego pracownikowi za powstrzymywanie się od zakazu konkurencji. Nie chodzi przy tym jedynie o zachowanie pewnej ekwiwalentności świadczeń - w razie niezastrzeĹźenia kary umownej pracownik odpowiada do pełnej wysokości za szkodę wyrządzoną pracodawcy zaniechaniem przyjętego na siebie dobrowolnie powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej. Chodzi o to, Ĺźe w razie ustalenia w umowie odszkodowania dla obu stron - dla pracownika według zasad określonych w art. 1012 § 3 k.p., dla pracodawcy w postaci kary umownej - wielkości te nie powinny rażąco odbiegać od siebie. Innym kryterium moĹźe być wysokość wynagrodzenia pracownika przed ustaniem zatrudnienia (do tego nawiązał w uzasadnieniu zaskarĹźonego wyroku Sąd Okręgowy, nie przeprowadzając jednak Ĺźadnych ustaleń co do rzeczywistej wysokości tego wynagrodzenia). Ustalone kryteria miarkowania kary umownej powinny respektować zasadę ograniczonej odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy obowiązującą w prawie pracy (art. 119 k.p.).
  Sąd pracy korzystający z instrumentu miarkowania kary umownej zastrzeĹźonej w umowie o zakazie konkurencji jest obowiązany do wskazania w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia kryteriĂłw, jakimi się kierował podejmując decyzję o skorzystaniu z tej moĹźliwości oraz ustalając wielkość tego obniĹźenia.
  Zastrzeganie kar umownych jest skutecznym sposobem zapewnienia respektowania przez pracownika zakazu konkurencji, dlatego nie moĹźna kar umownych zupełnie wykluczyć w relacjach miedzy pracodawcą (byłym pracodawcą) i pracownikiem (byłym pracownikiem). Kary umowne ułatwiają pracodawcy dochodzenie rekompensaty za naruszenie zakazu konkurencji - bez konieczności wykazywania rozmiaru poniesionej szkody, a takĹźe wĂłwczas, gdy pracownik złamał zakaz, a pracodawca nie poniĂłsł Ĺźadnej szkody. Jednocześnie korzyści wynikające z zastrzeĹźenia kary umownej (brak konieczności udowadniania przez wierzyciela szkody i jej rozmiaru) nie powinny być dodatkowo wzmacniane przez rażąco wygĂłrowaną wysokość kary umownej.
2. Nie jest natomiast uzasadniony zarzut naruszenia art. 378 k.p.c. odnoszony przez stronę skarżącą do zastosowania instytucji miarkowania kary umownej w sytuacji, gdy pozwany tego nie żądał.
  Przede wszystkim nietrafny jest zarzut, Ĺźe pozwany nigdy nie żądał miarkowania kary umownej. JuĹź w odpowiedzi na pozew kwestionowano wysokość żądanego odszkodowania oraz sugerowano, Ĺźe w stosunku do byłego pracownika powinno nastąpić "ograniczenie wysokości odszkodowania". RĂłwnieĹź w dalszych pismach procesowych pozwany zakwestionował wysokość żądanego odszkodowania oraz przedstawił poglądy orzecznictwa w kwestii moĹźliwości miarkowania kary umownej. Tego rodzaju stanowisko pozwanego mogło zostać potraktowane przez Sąd Okręgowy jako wniosek dłuĹźnika o miarkowanie kary umownej (art. 484 § 2 k.c.).
  Pozwany powołał się przy tym na pogląd Sądu NajwyĹźszego, wyraĹźony w wyroku z dnia 14 lipca 1976 r., I CR 221/76, OSNC 1977, nr 4, poz. 76, zgodnie z ktĂłrym w żądaniu dłuĹźnika nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę kary umownej mieści się rĂłwnieĹź żądanie zmniejszenia tej kary. Podobne stanowisko zajął Sąd NajwyĹźszy w późniejszym wyroku z dnia 16 lipca 1998 r., I CKN 802/97, OSNC 1999, nr 2, poz. 32 i OSP 1999, nr 4, poz. 84, stwierdzając, Ĺźe gdy przedmiotem żądania pozwu jest zasądzenie kary umownej, a pozwany wnosi o oddalenie powĂłdztwa, naleĹźy uznać, Ĺźe w tym wniosku pozwanego zawarty jest takĹźe wniosek o obniĹźenie kary umownej.
  MoĹźna się zgodzić z argumentacją strony powodowej, Ĺźe do miarkowania kary umownej przez sąd moĹźe dojść wyłącznie na żądanie dłuĹźnika, a nigdy z urzędu. Żądanie takie w rozpoznawanej sprawie się pojawiło - być moĹźe nie stanowiło zasadniczego argumentu obrony, poniewaĹź faktycznie pozwany przede wszystkim kwestionował swoją odpowiedzialność odszkodowawczą co do zasady, domagając się oddalenia powĂłdztwa w całości, tym niemniej zostało wyraĹşnie wyartykułowane, choćby w przytoczonych pismach procesowych pozwanego, co naleĹźało potraktować jako wystarczające do przyjęcia, Ĺźe wniosek o miarkowanie kary umownej został zgłoszony.
  Mając powyĹźsze na uwadze Sąd NajwyĹźszy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 39313 k.p.c.

On 2011-02-23 14:51, smerf wrote:

Gdzie znalezc orzeczenie Sądu Pracy: SN z 27 stycznia 2004 I PK 222/03

a ktos moglby jeszcze podac link lub wkleic wyrok

SN II PK 359/06 z 4 lipca 2007 ?

W dniu 2011-02-23 23:34, smerf pisze:

a ktos moglby jeszcze podac link lub wkleic wyrok

SN II PK 359/06 z 4 lipca 2007 ?

www.sn.pl

K.