Hasłoograniczenie wolności wyboru pracy




 Praktyka wprowadzona przez ustawę z 7 marca 1950 roku o zapobieżeniu płynności kadr pracowników w zawodach lub specjalnościach szczególnie ważnych dla gospodarki uspołecznionej. Wprowadzono wtedy zasadę administracyjnego kierowania do pracy absolwentów szkól średnich i wyższych oraz ograniczono osobom pracującym możliwości zmiany miejsca pracy. Nakaz pracy w powyższym sensie dotyczy określonego miejsca pracy i stanowiska, a więc idzie dalej niż przymus zatrudnienia wprowadzony przez ustawę z 26 października 1982 roku o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy (przymus zatrudnienia polega na tym, że ma się obowiązek jakiegokolwiek zatrudnienia).


Pewnego rodzaju nakaz pracy obowiązuje w zawodach - służbach: w wojsku, w Służbie Bezpieczeństwa i milicji oraz  w Służbie Więziennej. Są to rodzaje pracy, w których nie zawiera się umowy, ale wstępuje się do służby i nie zawsze można z niej wystąpić bezkarnie (istnieją „przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej").


Nakazy pracy wprowadzano i znoszono, na przykład w latach sześćdziesiątych w zawodach cywilnych nakazy pracy obowiązywały tylko w służbie zdrowia.


Nakaz pracy jest formą regulowania stosunków pracy charakterystyczną dla gospodarki, która planowaniem i przymusem zastępuje mechanizmy rynkowe. Nie pozostawia się tu zatrudnienia spotkaniu się potrzeb zatrudniającego i kandydata, ale planuje się zatrudnienie (i zatrudnia się urzędników planujących i nakazujących), co w gospodarce rynkowej byłoby dziwne, zwłaszcza w zawodach „szczególnie ważnych dla gospodarki".

 Nakaz pracy ustawa z 7 marca 1950 roku --